Uchwała nr 237/ix/2016 prezydium krajowej rady radców prawnych z dnia 13 kwietnia 2016 r.

Akty korporacyjne

Radc.2016.4.13

Akt nieoceniany
Wersja od: 13 kwietnia 2016 r.

UCHWAŁA Nr 237/IX/2016
PREZYDIUM KRAJOWEJ RADY RADCÓW PRAWNYCH
z dnia 13 kwietnia 2016 r.

Na podstawie art. 59 ust. 4 w związku z art. 60 pkt 3) i 6) ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 233) oraz § 37 Uchwały nr 10/2010 Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 6 listopada 2010 r. w sprawie zasad przeprowadzania wyborów do organów samorządu radców prawnych, liczby członków tych organów oraz trybu ich odwoływania, a także podejmowania uchwał przez organy samorządu w zw. z art. 57 pkt 4) ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 233),
Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych, działając jako organ sprawujący czynności Krajowej Rady Radców Prawnych, wykonującej obowiązki wynikające z art. 60 pkt 3) i 6) ustawy oraz uchwały, o których mowa w § 36 Regulaminu działalności samorządu radców prawnych i jego organów, stanowiącego załącznik do uchwały nr 67/IX/2014 Prezydium KRRP z dnia 16 lipca 2014 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego Regulaminu działalności samorządu radców prawnych i jego organów,

po rozpatrzeniu odwołań od Uchwały nr 1064/IX/2016 Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie z dnia 16 marca 2016 r. zmieniającej uchwałę nr 895/IX/2015 Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie z dnia 8 października 2015 r. w sprawie zwołania zebrań rejonowych Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie, wniesionych radców prawnych: 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11), 12), 13), 14), 15), 16).

uchwala, co następuje:

§  1.
Uchyla się w całości uchwałę nr 1064/IX/2016 Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie z dnia 16 marca 2016 r. zmieniającą uchwałę nr 895/IX/2015 Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie z dnia 8 października 2015 r. w sprawie zwołania zebrań rejonowych Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie.
§  2.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega doręczeniu Radzie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie, Okręgowej Komisji Wyborczej Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie, radcom prawnym 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11), 12), 13), 14), 15), 16) i Ministrowi Sprawiedliwości.

I.

 Uzasadnienie faktyczne

Uchwałą nr 1064/IX/2016 z dn. 16 marca 2016 r. (dalej "uchwała nr 1064/DC/2016"), Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie zmieniła swą wcześniejszą uchwałę nr 895/DC/2015 z dn. 8 października 2015 r. w sprawie zwołania zebrań rejonowych Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie (dalej "Uchwała nr 895/IX/2015").

Zmiana polegała na nadaniu nowego brzmienia § 1 ust. 1 i 2 poprzez wyznaczenie nowych terminów zebrań rejonowych, pierwotnie wyznaczonych na dni 18 i 19 stycznia 2016 r, zaś po nowelizacji uchwały nr 895/IX/2015 na dni 9 i 10 maja 2016 r. Nadto w § 2 uchwały nr 1064/IX/2016 wskazano, że wybór delegatów na Zgromadzenie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie zostanie dokonany spośród kandydatów zgłoszonych i zarejestrowanych przez Okręgową Komisję Wyborczą na podstawie uchwały nr 895/IX/2015.

Uchwała nie zawiera uzasadnienia.

Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z urzędu wiadomo, że Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie w dniu 11 lutego 2016 r. podjęła uchwałę nr 1053/1X72016 (dalej "uchwała nr 1053") w sprawie zwołania zebrań rejonowych Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie, która nie ingerując formalnie w treść uchwały nr 895/DC/2015 (nie nowelizując jej) wyznaczyła m.in. nowe terminy zebrań rejonowych na dni 3 i 4 kwietnia 2016 r. Uchwała ta, po rozpoznaniu wniesionych od niej odwołań została w całości uchylona przez Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych uchwałą nr 222/K/2016 z dn. 25 lutego 2016 r.

Dziekan Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie powiadomiła o uchwale szczecińskiej nr 1053/DC/2016 i uchwale Prezydium KRRP nr 222/1X72016 członków Krajowej Rady Radców Prawnych kwestionując uprawnienie Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych do rozpoznania sprawy odwołań od uchwały nr 1053/DC/2016 Rady OIRP w Szczecinie. W konsekwencji, na skutek wniosku złożonego w dniu 11 marca 2016 r. na posiedzeniu Krajowej Rady Radców Prawnych, do porządku obrad tego posiedzenia dodano punkt odnoszący się do rozpatrzenia tej sprawy. Po dyskusji, Krajowa Rada Radców Prawnych w tej sprawie nie podjęła uchwały, ani nie zajęła formalnie żadnego stanowiska, natomiast w protokole obrad postanowiła zamieścić zapis o treści:

"Krajowa Rada Radców Prawnych stwierdza, że na gruncie podjętej już przez Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych uchwały nr 222/1X72016 z dnia 25 lutego 2016 r, istnieje możliwość ponownego przeprowadzenia głosowania nad wyborem delegatów na zgromadzenie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie, na ponownie zwołanych w tym celu zebraniach rejonowych, spośród kandydatów zgłoszonych i zarejestrowanych przez Okręgową Komisję Wyborczą na podstawie uchwały Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie nr 895/1X72015 z dnia 8 października 2015 r. ".

Powyższy fragment projektu protokołu z obrad ostatniego posiedzenia Krajowej Rady Radców Prawnych został na wniosek udostępniony Dziekan Rady OIRP w Szczecinie. (W tym miejscu należy podnieść, że protokół z posiedzenia Krajowej Rady Radców Prawnych podlega zatwierdzeniu na kolejnym posiedzeniu). Jak wskazano wyżej, uchwała nie zawiera uzasadnienia, natomiast z protokołu obrad Rady OIRP w Szczecinie z dn. 16 marca 2016 r. wynika, że Dziekan Rady po przegłosowaniu treści uchwały nr 1064/IX/2016 rozpoczęła prezentowanie uzasadnienia do przegłosowanego projektu, która to czynność została przerwana, zaś Dziekan Rady powiadomiła Radę, że odczytywane przez nią uzasadnienie załączy jako załącznik do protokołu z obrad posiedzenia Rady.

Szczegółowe przedstawienie powyższych okoliczności jest istotne z tego powodu, że rzeczone uzasadnienie wskazuje w szczególności, odwołując się do powyżej zacytowanego zapisu protokołu z posiedzenia Krajowej Rady Radców Prawnych, że uchwała nr 1064/1X72016 jest efektem zastosowania się przez Radę OIRP w Szczecinie do wyznaczonego jej przez Krajową Radę Radców Prawnych "kierunku działania".

Od uchwały nr 1064/IX/2016 odwołanie do Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych wnieśli radcowie prawni:

-
wszyscy wymienieni pod poz. 5-16 z dnia 31 marca 2016 r.

W odwołaniach skarżący podnieśli następujące zarzuty:

1)
rażące naruszenie prawa przez wydanie uchwały bez podstawy prawnej oraz bez uzasadnienia faktycznego i prawnego;
2)
rażące naruszenie prawa przez dokonanie zaskarżoną uchwałą zmiany uchwały nr 895/DC/2015, która została już w całości wykonana w wyniku przeprowadzenia całej procedury wyborczej, zakończonej wyborami na zebraniach rejonowych w dniach 18 i 19 stycznia 2016 r. oraz objęciem mandatów przez delegatów;
3)
naruszenie uchwały Zgromadzenia Delegatów OIRP podjętej na podstawie art. 50 ust. 4 pkt 6) ustawy o radcach prawnych i § 15 ust. 1 uchwały nr 10/2010 Krajowego Zjazdu Radców Prawnych wskazującej liczbę delegatów na zgromadzenie OIRP z poszczególnych rejonów w sytuacji, gdy delegaci wybrani na zebraniach w dniach 18 i 19 stycznia 2016 r. zostali wybrani prawidłowo, a ewentualni nowo wybrani delegaci na terminie zmienionym przez Radę wraz z nimi przekroczą określoną liczbę delegatów na zgromadzenie OIRP;
4)
rażące naruszenie prawa poprzez podjęcie uchwały przy udziale osób, które są osobiście zainteresowane w sprawie, co miało wpływ na treść podjętej uchwały;
5)
podjęcie uchwały o analogicznym skutku jak uchylona uchwała Rady OIRP w Szczecinie nr 1053/1X72016, która to została uchylona uchwałą Prezydium KRRP nr 222/1X72016 w sytuacji takiego samego stanu faktycznego i braku nowych okoliczności w sprawie;
6)
dowolne wydłużanie kadencji Rady OIRP w Szczecinie przez ponowne zwołanie zebrań rejonowych, co uniemożliwi Radzie zwołanie zgromadzenia przed upływem kadencji Rady;
7)
brak kompetencji Rady OIRP w Szczecinie do stwierdzenia nieistnienia zebrań rejonowych przeprowadzonych w dniach 18 i 19 stycznia 2016 r, oraz wyborów na nich podjętych i brak kompetencji Rady OIRP do wygaszania mandatów delegatów radcom prawnym wybranym na zebraniach rejonowych przeprowadzonych w dniach 18 i 19 stycznia 2016 r.

Wszyscy odwołujący się wnosili o uchylenie zaskarżonej uchwały.

Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych zaprosiło na posiedzenie w dniu 13 kwietnia 2016 r. Dziekan Rady OIRP w Szczecinie oraz wszystkich odwołujących się. Przed podjęciem uchwały Prezydium wysłuchało stanowisk i wyjaśnień przybyłych na posiedzenie radców prawnych: Adama Jędrzejewskiego, Krzysztofa Judka i Piotra Sydora.

II.

 Uzasadnienie prawne

Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych sprawując na podstawie art. 59 ust. 4 ustawy o radcach prawnych czynności należące do zakresu działania Krajowej Rady Radców Prawnych dotyczące zadań z zakresu nadzoru nad działalnością okręgowych izb radców prawnych (art. 60 pkt 3) oraz rozpoznając w tym zakresie odwołania złożone od uchwały Rady OIRP w Szczecinie o charakterze organizatorskim dot. przeprowadzenia wyborów w trybie § 37 Uchwały nr 10/2010 Krajowego Zjazdu Radców Prawnych, dokonało kontroli zaskarżonej uchwały w zakresie jej zasadności i legalności. Wszystkie odwołania dotyczące tożsamego przedmiotu Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych postanowiło połączyć do wspólnego rozpoznania.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do faktu braku uzasadnienia zaskarżonej uchwały.

Uchwały podejmowane przez organy samorządu, w zależności od tego czy w danej sprawie działają one w ramach swojego dominium, czy też w ramach przekazanego do ich władztwa administracyjnego imperium, przybierają różnorodne postacie. Wpływ na to ma także to, że do części uchwał zastosowanie mają reguły postępowania administracyjnego, obligujące chociażby do tego, aby uchwała zawierała uzasadnienie.

Wprawdzie brak jest podstaw do przyjęcia stosowania procedury administracyjnej do przedmiotowej sprawy, niemniej uzasadnienie jest niezbędne, aby poznać motywy podjętej uchwały. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy podjęta uchwała wkracza w sferę praw osób zobowiązanych do jej przestrzegania lub nakłada obowiązek nieprzewidziany na mocy przepisów prawa powszechnie obowiązującego, a zwłaszcza w sytuacji konfliktowej wśród adresatów uchwały. Uzasadnienie jest niezwykle istotne z punktu widzenia przywołanego na wstępie nadzoru. Brak uzasadnienia niejednokrotnie nie pozwalałby bowiem na prawidłowe dokonanie oceny legalności danej uchwały. Słuszna wręcz stałaby się konstatacja, że brak uzasadnienia uchyla daną uchwałę spod możliwej do dokonania w ramach nadzoru kontroli, albowiem nie sposób dokonać oceny jej legalności.

Opierając się na linii orzeczniczej sądów administracyjnych, należy stwierdzić, że obowiązek uzasadnienia uchwały (tam, gdzie obowiązek ten nie jest wyraźnie określony w przepisach powszechnie obowiązujących bądź wewnętrznych) wyprowadzany być winien z ogólnej zasady związania prawem, obowiązku odwoływania się do prawa oraz z kompetencji organu nadzoru, który - sprawując kontrolę - musi znać motywy, jakimi kierował się organ. Nie bez znaczenia pozostaje także zasada "dobrej legislacji", albowiem uzasadnienie wskazywać powinno główne motywy przyświecające konkretnemu rozstrzygnięciu.

Jak wskazano wyżej, zaskarżona uchwała nie zawiera uzasadnienia. Wprawdzie dokument zatytułowany " Uzasadnienie uchwały nr 1064/IX/2016 Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie zmieniającej uchwałę nr 895/IX/2015 Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie z dnia 8 października 2015 r. w sprawie zwołania zebrań rejonowych Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie" został przekazany Krajowej Radzie Radców Prawnych wraz z zaskarżoną uchwałą, niemniej jednak nie można uznać go za integralną część zaskarżonej uchwały. Zwłaszcza, że owo "uzasadnienie" podpisane zostało wyłącznie przez Dziekan Rady OIRP w Szczecinie, odmiennie niż cały protokół.

Na ustalenie braku uzasadnienia wskazuje również sama treść protokołu z posiedzenia, z którego wynika jednoznacznie, że Dziekan Rady rozpoczęła odczytywać uzasadnienie do zaskarżonej uchwały dopiero po jej podjęciu, argumentując przy tym, iż głosowaniu podlega wyłącznie treść uchwały, a nie jej uzasadnienie. Z protokołu wynika również, że odczytanie uzasadnienia zostało potraktowane jako fakultatywny element procedowania, zaś ostateczna treść uzasadnienia ma zostać wypracowana (w niedookreślonym bliżej terminie przez nieokreślone osoby) z uwzględnieniem głosów dyskusji. Dziekan Rady w odpowiedzi na głosy co do tego, że uchwałę należy traktować jako podjętą bez uzasadnienia, stwierdziła - co znajduje odzwierciedlenie w protokole - iż w takiej sytuacji uzasadnienie zostanie przez nią złożone jako załącznik do protokołu z posiedzenia Rady.

Tym samym w ocenie Prezydium KRRP uchwała 1064/IX/2016 została podjęta bez uzasadnienia, które winno stanowić jej integralną część. Mogłoby zostać ono wypracowane w toku posiedzenia Rady w oparciu o przedłożony projekt referenta, niemniej jednak żaden z członków Rady nie powinien mieć wątpliwości co do tego, jakie jest brzmienie uchwały i uzasadnienia, jak również co do tego, czy uchwała podejmowana jest z uzasadnieniem. Weryfikacja uzasadnienia możliwa jest bowiem nawet na gruncie przepisów powszechnie obowiązujących, gdyż czerpać należy z niego co do zasady istotne wnioski, dla których dokonano określonego rozstrzygnięcia. Niezwykle istotne jest to, aby w szczególności przy podejmowaniu uchwał mających kończyć pewne spory, lecz mogących je jednocześnie wzniecać, motywy działania organów samorządu prezentowane były w należyty sposób. Zobowiązania do takiego działania nie trzeba przy tym wyprowadzać z przepisów prawa powszechnie obowiązującego, albowiem zasady te w sposób oczywisty wynikają również z zawodowych norm deontologicznych.

Brak uzasadnienia uchwały, mimo iż może zostać uznany za ukierunkowany na uchylenie konkretnego aktu spod nadzoru, nie pozbawia jednak organu nadzoru kompetencji do zbadania uchwały w oparciu o inne, możliwe do zastosowania kryteria. Prezydium podjęło zatem próbę rekonstrukcji istotnych motywów przyjęcia uchwały przez Radę oraz analizy treści zaskarżonej uchwały.

W wyniku przeprowadzonego postępowania nadzorczego - obejmującego rozpatrzenie złożonych odwołań - Prezydium stwierdza, że uchwała w sposób niedozwolony ingeruje w ład wewnętrznego prawa wyborczego samorządu radcowskiego poprzez dążenie do powtórzenia skutecznie przeprowadzonych czynności wyborczych. Zmiana uchwały w sprawie zwołania zebrań rejonowych, polegająca na modyfikacji terminów tych zebrań, nosi w ocenie Prezydium znamiona próby obejścia prawa i uznania za nieważne wyborów delegatów, które zostały uprzednio ważnie dokonane. Nie zmienia tego treść § 2 zaskarżonej uchwały dotyczącego wyboru delegatów spośród kandydatów zgłoszonych uprzednio i zarejestrowanych przez Okręgową Komisję Wyborczą.

Kluczowe dla oceny powyższej sytuacji ma bowiem § 11 uchwały nr 10/2010 KZRP, stanowiący że wybory są ważne jeżeli zostały przeprowadzone w obecności co najmniej połowy liczby radców prawnych, którym przysługuje prawo wybierania w danych wyborach. Norma ta nie ma zastosowania w odniesieniu do wyborów odbywających się podczas zebrań rejonowych zwołanych w drugim lub kolejnych terminach. Uchwała nr 10/2010 KZRP wielokrotnie odnosi się do kwestii ważności głosu, niemniej jednak żaden przepis wzmiankowanej uchwały, poza powołanym § 11, nie nawiązuje do ważności wyborów jako zespołu czynności wyborczych. A contrario wywodzić z tego należy, że poza przypadkami, które mogą w drodze analogii być wywodzone z przepisów powszechnie obowiązujących regulujących czynności wyborcze (o czym była mowa w uchwale nr 222/DC/2016 Prezydium KRRP), tylko i wyłącznie brak należytej frekwencji pozwala na konstatację o braku ważności przeprowadzonych wyborów na gruncie uchwały nr 10/2010 KZRP. Cytowana uchwała przewiduje szereg wymogów w ramach procedury wyborczej, ale nie ulega najmniejszej wątpliwości, że na wypadek uchybień tym wymogom, brak jest rygoru nieważności przeprowadzonych wyborów.

Odnosząc się do poruszanych w uchwale nr 222/IX/2016 Prezydium KRRP mechanizmów wypracowanych na gruncie wyborów powszechnych (ogólnokrajowych i samorządowych), uwypukleniu podlega kwestia decydującego charakteru ustaleń i oceny wpływu tych uchybień na wynik wyborów. Analizie podlega to, czy przestępstwo przeciwko wyborom lub naruszenie przepisów wyborczych miało wpływ na wynik wyborów. W odniesieniu do weryfikacji ważności wyborów i ważności wyboru radnego orzeka się o nieważności wyborów lub o nieważności wyboru radnego, jeżeli okoliczności stanowiące podstawę protestu miały wpływ na wyniki wyborów. Zawsze więc podstawą rozstrzygnięcia o ważności, bądź nieważności wyborów, jest ustalenie, czy stwierdzone naruszenie m. in. przepisów prawa wyborczego, miało wpływ na wynik wyborów.

Tym samym nie sposób wywodzić możliwości uznania wyborów za nieważne w sytuacji innej niż przewidziana w § 11 uchwały nr 10/2010 KZRP, tym bardziej, że na gruncie prawa powszechnie obowiązującego do takiego wniosku można dojść wyłącznie po stwierdzeniu zaistnienia takiego rażącego naruszenia prawa (także przepisów tej uchwały), które będzie miało wpływ na wynik wyborów. Co istotne, dotyczy to faktycznego wpływu na ich wynik, a nie samej tylko możliwości takiego oddziaływania. Prezydium KRRP w uchwale nr 222/DC/2016 wyraźnie stwierdziło, że w czasie wyborów na zebraniach rejonowych OIRP w Szczecinie doszło do rażącego naruszenia § 6 ust. l uchwały nr 10/2010 KZRP. Ten fakt jest bezsporny, nie mamy do czynienia z "zalegalizowaniem" naruszenia przez Prezydium KRRP, ale stwierdzeniem że to naruszenie nie miało wpływu na wynik wyborów, co wynika z wszechstronnej analizy i oceny wszystkich pozostałych elementów stanu faktycznego sprawy (vide: uzasadnienie przywołanej uchwały).

Trudność dotycząca stwierdzenia ważności wyborów samorządowych, w tym przeprowadzanych na zebraniach rejonowych, wynika z faktu, że uchwała nr 10/2010 KZRP nie przewiduje organu, który taką nieważność miałby stwierdzać. Owa nieważność powinna być bowiem stwierdzana obiektywnie. Możliwości konstytutywnego stwierdzenia nieważności wyborów samorządowych nie posiada ani Krajowa Rada Radców Prawnych, ani działające w oparciu o treść art. 59 pkt 4 ustawy Prezydium KRRP.

Rozpatrywanie odwołań w trybie § 37 ust. 2 uchwały nr 10/2010 KZRP może skutkować tylko i wyłącznie deklaratoryjnym stwierdzeniem nieważności wyborów. Dokonana przez Radę OIRP w Szczecinie zmiana uchwały polegająca na zmianie terminów zebrań rejonowych, rozpatrywana być zatem winna nie tylko w kontekście kompetencji Rady do kreowania kalendarza wyborczego, ale w kontekście istnienia obiektywnych przesłanek (dotyczących wypaczenia wyniku wyborczego) pozwalających na uznanie, że poprzednio przeprowadzone wybory rejonowe nie były ważne.

Przyjęcie poglądu, iż każde naruszenie uchwały nr 10/2010 KZRP prowadzi do nieważności wyborów, czy też uznania aktu wyboru za nieistniejący, jest nieracjonalne, a nawet szkodliwe, gdyż grożące paraliżem funkcjonowania samorządu radcowskiego i jego organów. Z tego powodu niezbędne jest ustalanie w każdym przypadku, czy określone naruszenie przepisów uchwały nr 10/2010 KZRP, przy zaistnieniu konkretnych okoliczności faktycznych, miało wpływ na wynik głosowania i wynik wyborów.

W ocenie Prezydium KRRP, w ustalonym stanie faktycznym, brak było podstaw do podjęcia przez Radę OIRP w Szczecinie uchwały Nr 1064/IX/2016 z dnia 16 marca 2016 r. Ustalenia dotyczące stanu faktycznego sprawy związanej z zakresem naruszenia prawa w trakcie wyborów na zebraniach rejonowych w OIRP w Szczecinie nie uległy zmianie, stąd też jego ocena prawna wyrażona w uchwale Prezydium KRRP nr 222/IX/2016 z dnia 25 lutego 2016 r, także nie może ulec zmianie. Należy więc wyraźnie stwierdzić, że nie pojawiły się nowe elementy stanu faktycznego, które pozwoliłyby na uznanie przeprowadzonych wyborów na zebraniach rejonowych za nieważne, lub też za nieistniejące.

Prezydium stoi na stanowisku, że Rada OIRP w Szczecinie błędnie legitymizuje swoje uprawnienie do podjęcia tej uchwały treścią przyjętego przez Krajową Radę Radców Prawnych fragmentu protokołu z dnia 12 marca 2016 r. cytowanego wyżej.

Rada OIRP w Szczecinie niewłaściwie potraktowała treść zapisu w protokole, jako upoważnienie, czy wręcz zalecenie dające podstawę prawną do podjęcia uchwały nr 1064/1X72016, nie zwracając uwagi, iż wyraźnie Krajowa Rada Radców Prawnych in principio odsyła do treści uchwały nr 222/IX/2016 Prezydium KRRP, jako punktu wyjściowego do podjęcia dalszych kroków. Tymczasem jej treść, ustalenia istniejącego wtedy stanu faktycznego i ich ocena nie pozostawiają wątpliwości, że zawarty w niej wywód może legitymizować powtórzenie aktu głosowania na zebraniach rejonowych, ale wyłącznie wówczas, gdyby uprzednio zaistniały okoliczności pozwalające na obiektywne stwierdzenie nieważności przeprowadzonych wyborów. Właściwe odczytanie cytowanego fragmentu protokołu winno więc prowadzić do wniosku, że ponowienie głosowania na zebraniach rejonowych jest możliwe, ale tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy mamy do czynienia z nieważnością wyborów, o jakiej mowa w uchwale nr 222/IX/2016.

Nieuzasadnione było również wynikające z protokołu z posiedzenia Rady OIRP w Szczecinie stwierdzenie Dziekana Rady, jakoby cytowany fragment protokołu był w rzeczywistości przyjętym w głosowaniu stanowiskiem KRRP, a intencją członków KRRP uczestniczących w posiedzeniu było, aby w OIRP w Szczecinie zostały powtórzone wybory. Taka teza byłaby uprawniona, gdyby KRRP doprowadziła do zmiany swojej uchwały podjętej w zastępstwie przez Prezydium KRRP i oddaliła odwołania.

Zapis w protokole należy traktować jako możliwość, a zarazem podpowiedz, czy sugestię rozwiązania istniejącego problemu. Był on przyjęty w drodze głosowania, a więc został zatwierdzony przed ostatecznym przyjęciem protokołu z posiedzenia KRRP, co zwykle następuje w drodze głosowania na następnym posiedzeniu KRRP. Nie każdy zatem przejaw działalności organów samorządu radców prawnych wyrażony po uprzednim głosowaniu przybiera formę uchwały bądź stanowiska. W tej konkretnej sprawie, z uwagi na jej znaczenie, nie było przeszkód, aby ów fragment protokołu KRRP przyjęła jeszcze w trakcie swojego posiedzenia, celem umożliwienia Radzie zapoznania się z konkluzją debaty. W trakcie dyskusji sugerowano podjęcie różnych działań na drodze porozumienia w izbie, które byłyby zakończeniem powstałego sporu.

W trakcie debaty na posiedzeniu KRRP sygnalizowano również możliwość skorzystania z pomocy OBSiL KRRP w pracach nad rozwiązaniem istniejącego problemu, analogicznie jak ma to miejsce w podobnych przypadkach. Wskazywano na możliwość udziału członków Prezydium KRRP w rozwiązaniu sporu w izbie szczecińskiej, lecz z pomocy tej - na telefoniczne zapytanie Prezesa KRRP w dniu 15 marca 2016 r. - Dziekan Rady stwierdziła że taki udział w posiedzeniu Rady OIRP w Szczecinie w dniu 16 marca 2015 r. nie jest ani konieczny, ani celowy. Dlatego w odwołaniach pojawiły się oceny, że relacja Dziekan Rady z posiedzenia KRRP nie była obiektywnym przekazem, podobnie jak jej twierdzenia dotyczące jednoznacznego stanowiska KRRP w przedmiotowej sprawie. Warto zauważyć, że gdyby KRRP uchwaliła stanowisko -jak twierdzi Dziekan Rady, to za godzące w porządek obrad KRRP byłoby wzięcie udziału w tym głosowaniu przez Dziekana Rady OIRP w Szczecinie oraz Wicedziekana Rady OIRP w Szczecinie. Przy podejmowaniu stanowiska, oczekiwać należało wyłączenia z rozpatrywania sprawy i głosowania członków KRRP będących jednocześnie członkami Rady OIRP w Szczecinie. Tymczasem osoby te nie tylko nie zostały wyłączone od udziału w posiedzeniu KRRP w zakresie przedmiotowego punktu, ale brały w nim aktywny udział, finalnie oddając głos w głosowaniu dotyczącym przyjęcia zapisu w protokole z posiedzenia w części dotyczącej wyborów w OIRP w Szczecinie.

W kontekście powyższego wywodu, zaznaczenia wymaga jeszcze jedna, niezwykle istotna kwestia. Zaskarżona uchwała nr 1064/IX/2016 podjęta została przy udziale osób, które są osobiście zainteresowane w sprawie. Bez wątpienia miało to realny wpływ na treść podjętej uchwały i wynik głosowania nad nią. Pomimo braku precyzyjnej regulacji w tym zakresie w przepisach samorządowych, z całą pewnością zasadnym jest odniesienie się do standardów panujących na gruncie prawa powszechnie obowiązującego. Stosując odniesienie do rygorów postępowania administracyjnego, wywodzić należy, że wyłączeniu w przedmiotowej sprawie winny podlegać nie tylko poszczególne zainteresowane osoby będące członkami Rady, ale cała Rada, rozstrzygająca de facto m.in. w sprawie swojego quasi kierownika, którego pogląd na sprawę był przez niego wielokrotnie precyzowany i wyrażany. Zwłaszcza, że w takiej sytuacji nie można mówić o niezbędnym obiektywizmie, nawet przy przeprowadzeniu tajnego głosowania. Na to również zwracano uwagę w uchwale nr 222/K/2016 Prezydium KRRP.

Podjęcie zaskarżonej uchwały przez Radę uznać należy za działania sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawnego wyrażoną w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, która to zasada nie może być pomijana w działalności prawniczego samorządu zawodu zaufania publicznego, który winien przyczyniać się do kształtowania porządku prawnego i umacniania szeroko pojętej praworządności. Jak już podkreślało Prezydium w uchwale nr 222/IX/2016, nie można zaakceptować takiej aktywności uchwałodawczej Rady OIRP w Szczecinie, która w zaistniałej sytuacji nie składała się z osób gwarantujących bezstronność w podejmowaniu przedmiotowego rozstrzygnięcia. W związku z procesem wyborczym powstaje potencjalny konflikt interesów, który nabiera cech konfliktu realnego (będącego zaprzeczeniem przymiotu bezstronności), kiedy członek rady kandydujący w wyborach, ma oceniać uchybienia w procedurze wyborczej znając ogłoszony już wynik wyborów, zwłaszcza gdy jest on dla niego niekorzystny. Ocena uchybień wyborczych ze strony takich osób może prowadzić do nadania mu rangi tak istotnej wady, że może to w wyniku dalszych spekulacji prawnych prowadzić do uznania wyborów za nieważne. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy część członków rady OIRP w Szczecinie kandydowała na delegata i tego mandatu nie uzyskała. Niewątpliwie fakt ten miał wpływ na wynik głosowania nad zaskarżoną obecnie uchwałą. Podważanie wyniku wyborów, a w zasadzie sposobu ich przeprowadzenia, nie zostało więc dokonane przez grono osób bezstronnych zasiadających w organie kolegialnym.

Nie ulega więc wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie nie zostały ustalone przez Radę OIRP w Szczecinie przy podejmowaniu skarżonej uchwały żadne nowe elementy stanu faktycznego, które dałyby asumpt do postawienia tezy o nieważności przeprowadzonych wyborów na zebraniach rejonowych w OIRP w Szczecinie, a tym samym konieczności ich ponowienia. Cały czas bowiem pozostaje w mocy uchwała nr 222/IX/2016 Prezydium KRRP, która co prawda nie wyklucza stwierdzenia nieważności wyborów jako takich (w sposób deklaratoryjny), jednakże brak jest możliwości takiego stwierdzenia w sprawie niniejszej.

Z tego też względu należy uznać, że zaskarżona uchwała zmierza w swej istocie do powtórzenia czynności głosowania i wyboru kolejnych delegatów, spośród których część uzyskałaby niejako "podwójny mandat", co jest rzeczą niedopuszczalną.

Niezależnie od powyższych tez i poglądów, szczególnie wyraźnego podkreślenia wymaga, że uznanie uchwały nr 1064/IX/2016 Rady OIRP w Szczecinie za zgodną z prawem z tego powodu, że ma ona doprowadzić do "sanowania" wadliwie przeprowadzonych wyborów - jak to określa uzasadnienie sporządzone przez Dziekan Rady - jest pozbawione nie tylko prawnych, ale i racjonalnych podstaw, a to z tego powodu, że ewentualne kontynuowanie procedur wyborczych w izbie szczecińskiej w oparciu o zaskarżoną obecnie uchwałę prowadzić może do dalszych istotnych i niebezpiecznych dla stabilności samorządu naruszeń prawa samorządowego lub działań podważających tę stabilność. Prezydium wyraża pogląd, że na tle wcześniejszej uchwały nr 222/DC/2016 możliwe byłoby przeprowadzenie reasumpcji głosowań na zwołanych w tym celu zebraniach rejonowych. Także zapis z protokołu KRRP wskazywał na możliwość "ponownego przeprowadzenia głosowania", co stanowi jedynie część wyborów samorządowych na "ponownie zwołanych w tym celu zebraniach rejonowych". Może mieć to miejsce w przypadku, gdy nie ma możliwości stwierdzenia nieważności wyborów, a to z uwagi na brak dodatkowych elementów stanu faktycznego pozwalających na taką ocenę. Mając powyższe na uwadze mogłoby to jedynie nastąpić - i to w drodze kompromisu zbudowanego na płaszczyźnie ochrony wizerunku OIRP w Szczecinie - w drodze ponownego głosowania wyłącznie z udziałem uczestników obecnych na zebraniach w dniach 18 i 19 stycznia 2016 r, pod kontrolą także innych osób które maja prawo przybyć na tak ponownie zwołane zebrania rejonowe. Jak wynika z protokołu obrad Rady OIRP w Szczecinie z dn. 16 marca 2016 r, tego typu próba "sanowania" aktu wyborczego nie znajdowała jednak uznania w czasie tego posiedzenia.

Nie sposób pominąć też, na tle sytuacji zaistniałej w izbie szczecińskiej, spostrzeżenia, podnoszonego w odwołaniach od przedmiotowej uchwały, że skutkiem popełniania kolejnych błędów w czynnościach kampanii sprawozdawczo - wyborczej następuje nieuzasadnione wydłużenie kadencji organów OIRP w Szczecinie (ponad 1,5 miesiąca). Może to doprowadzić do formułowania kolejnych zarzutów co do działań organów OIRP w Szczecinie. Zważywszy na to, że kadencja obecnych organów OIRP w Szczecinie upływa z dniem 9 maja 2016 r, zalecane jest jak najszybsze przeprowadzenie zgromadzenia delegatów tej izby. Kwestia powyższa wymaga jedynie zasygnalizowania w niniejszej uchwale, gdyż jej analiza nie stanowi przedmiotu rozpoznania w obecnym postępowaniu.

Mając na uwadze powyższe, Uchwałę nr 1064/IX/2016 z dnia 16 marca 2016 r. Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie zmieniającą uchwałę nr 895/1X72015 Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie z dnia 8 października 2015 r. w sprawie zwołania zebrań rejonowych Okręgowej Izby Radców Prawnych w Szczecinie należało uchylić w całości.