Uchwała z dnia 11 maja 2006 roku iii walnego krajowego zjazdu członków stowarzyszenia prokuratorów rzeczypospolitej polskiej
Prok.2006.5.11
Akt nieocenianyUCHWAŁA
z dnia 11 maja 2006 roku
III Walnego Krajowego Zjazdu Członków Stowarzyszenia Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej
Domagamy się, aby prokuratura była organem autonomicznym w relacjach z innymi organami władzy w granicach określonych przez Konstytucję i działająca na zasadach legalizmu i obiektywizmu oraz wyłącznym przyporządkowaniu dyrektywom wynikającym z ustaw.
Konstytucja winna określać zasady ustrojowe i organizacyjne prokuratury oraz jej status.
Prokuratura Generalna (w miejsce Prokuratury Krajowej) winna być aparatem wykonawczym Prokuratora Generalnego, o charakterze administracyjnym i ograniczonym w zakresie procesowym. Zgodnie z tym modelem winna być pozbawiona uprawnień zwierzchnich w zakresie nadzoru nad postępowaniem przygotowawczym i sądowym.
Postulujemy, aby prokurator był niezależny w wykonywaniu funkcji ścigania karnego i posiadał ustawowe gwarancje niezależności.
Prokuratorzy winni być powoływani i odwoływani przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Prokuratorów. Należy też wprowadzić kadencyjność na stanowiskach kierowniczych w prokuraturze, co zapewni nieusuwalność z funkcji w wypadkach prawnie nieokreślonych, możliwość realizacji ustawowych zadań prokuratury, wyeliminowanie dowolności i uznaniowości w obsadzaniu na stanowiskach funkcyjnych. Towarzyszyć temu winno wprowadzanie mechanizmów zapewniających odpowiednią drogę awansu dla najlepszych osób na stanowiskach funkcyjnych.
Kolegialnym organom samorządowym należy oddać opiniowanie i typowanie prokuratorów na stanowiska funkcyjne oraz kandydatów na stanowiska prokuratorów. Ewentualnie rozważyć wprowadzenie konkursów na stanowiska szefowskie w prokuraturze. Szefom, przed objęciem stanowisk, zapewnić przeszkolenie menedżerskie. Wprowadzić czytelny i przejrzysty system awansu uwzględniający istotne kryteria: efektywność pełnienia służby na dotychczasowym stanowisku, ilość, jakość i skuteczność przeprowadzonych i nadzorowanych spraw, posiadany stopień i tytuł naukowy, cechy osobowościowe, dążność do poszerzania wiedzy zawodowej, postawę etyczną.
Podobnie czytelny i przejrzysty oraz skodyfikowany powinien być system odwoływania ze stanowiska.
Podnoszenie kwalifikacji zawodowej prokuratora jest jego prawem i obowiązkiem.
Oczekujemy, iż wysokość wynagrodzenia zbliży się do standardów unijnych. Stąd domagamy się systematycznego zmniejszenia rozpiętości wynagrodzeń między prokuratorami poszczególnych szczebli.
Domagamy się utrzymania nabytych praw, w szczególności prawa do przechodzenia w stan spoczynku, na dotychczasowych zasadach.
Należy wprowadzić do postępowania dyscyplinarnego zasadę jawności postępowania i objąć nią wszystkie jego stadia: czynności sprawdzające, postępowanie wyjaśniające i sądowe, wybór rzecznika dyscyplinarnego przez niezależne zgromadzenie prokuratorskie. Bezwzględnie zachować konstytucyjne prawo do wniesienia kasacji od wyroku sądu dyscyplinarnego II instancji do czasu ukształtowania systemu odpowiedzialności dyscyplinarnej w sposób analogiczny do prawa o ustroju sądów powszechnych.
Sprzeciwiamy się stylowi i sposobom dokonywanych zmian kadrowych na stanowiskach kierowniczych. Jesteśmy za zmianami, o ile są zmianami na lepsze. Przez ostatnie miesiące obserwujemy liczne przypadki pozbawiania stanowisk kierowniczych prokuratorów o uznanym autorytecie środowiskowym i nabytym doświadczeniu w kierowaniu zespołami ludzkimi. Ewentualne zmiany kadrowe winny uwzględniać dobro kraju, interes prokuratury, opinię środowiska wyrażoną poprzez ciała samorządowe, a nie indywidualne zapatrywania i sympatie. Ewentualne zmiany kadrowe winny odbywać się z poszanowaniem ludzkiej godności i dobrych obyczajów.
Postulujemy również, by na dotychczasowych zasadach wynikających z ustawy o prokuraturze odbywało się odwoływanie prokuratorów pełniących funkcje w Instytucie Pamięci Narodowej.
Protestujemy przeciwko wypaczaniu zasad delegacji prokuratorskich. Propozycje wprowadzenia do ustawy o prokuraturze delegowania prokuratora poza macierzystą prokuraturę na okres 12 miesięcy i to bez zgody prokuratora, narusza podstawowe prawo prokuratora do wykonywania zawodu w prokuraturze, do której został powołany. Przeniesienie takie mieści się w katalogu kar dyscyplinarnych, a propozycja permanentnej delegacji, jedynie w wyniku decyzji przełożonego, może być instrumentem nadużywanym i de facto stanowić - nieskatalogowaną ustawowo - karę. Nadto narastające delegacje do Ministerstwa Sprawiedliwości osłabiają prokuraturę w jej działaniach pierwszoliniowych. Delegacje stanowiąc rozwiązania doraźne i wyjątkowe nie mogą tworzyć istotnego mechanizmu kierowania pracą w prokuraturze.
Nie znajdujemy uzasadnienia dla likwidacji sprawnie funkcjonujących struktur PZ w Prokuraturach Okręgowych i Apelacyjnych. Koncepcja utworzenia centralnej jednostki do walki ze zorganizowaną przestępczością na szczeblu Prokuratury Krajowej kłóci się z obowiązującą procedurą karną. Budzi również obawy o brak należytego umocowania prawnego prokuratorów, którzy mają tam być zatrudniani. Propozycja delegowania prokuratorów z Prokuratur Rejonowych, Okręgowych, Apelacyjnych na szczebel centralny, z możliwością dowolnego odwołania ich z delegacji, łącznie z pozbawieniem najwyższego wynagrodzenia, może wprost łamać niezależność prokuratorską.
Po raz kolejny apelujemy, o wprowadzenie do prokuratury instytucji asystenta prokuratora, postrzeganej jako grupy zawodowej o sprecyzowanych zadaniach, perspektywach finansowych i zawodowych. Każdorazowo pierwszym miejscem zatrudnienia asystenta, winna być prokuratura rejonowa, gdzie wstępnie winien on przejść niezbędny staż zawodowy.
Apelujemy o utworzenie wyspecjalizowanego aparatu reprezentującego prokuraturę w kontaktach z mediami.
Domagamy się podjęcia działań organizacyjno-prawnych mających na celu zapewnienie właściwego bezpieczeństwa prokuratorom i ich rodzinom.
Podobnie jak zamiar likwidacji struktur PZ oceniamy rządowy zamiar likwidacji prokuratur wojskowych. Zamiarowi temu nie towarzyszą rzeczowe argumenty mogące nadać sens temu przedsięwzięciu. Polska prokuratura wojskowa jest wkomponowana w jednolity system prawny i organizacyjny ścigania przestępczości. Stosuje te same przepisy karne i proceduralne oraz funkcjonuje w oparciu o tę samą ustawę pragmatyczną, która stanowi podstawę działania prokuratury powszechnej. Występujące różnice są jedynie pochodną specjalizacji wojskowego wymiaru sprawiedliwości. W historii polskiej wojskowości armia zawsze posiadała swoje wyodrębnione organy ścigana i wymiaru sprawiedliwości. Współcześnie prokuratorzy wojskowi w sprawowaniu swoich funkcji są niezależni, a osiągane wyniki wskazują na ich wysoki poziom pracy, nie tylko w obszarze zwalczania przestępczości, ale i w działalności wychowawczej i edukacyjnej w Siłach Zbrojnych RP. Zadania te realizują na terenie kraju, jak i w misjach pokojowych i stabilizacyjnych. Nieprzemyślana likwidacja polskiej wojskowej prokuratury wpłynie na obniżenie dyscypliny, świadomości i kultury prawnej w armii, a zapadające wyroki wobec żołnierzy po zwolnieniu ze służby stracą swój wychowawczy walor. Natomiast w przypadku działań wojennych organizowanie i przygotowywanie prokuratur wojskowych do współdziałania w ramach organizmów wojskowych może okazać się niewykonalne, bądź spóźnione.
Postulujemy konieczność dostosowania ustawodawstwa i praktyki dotyczącej roli prokuratury w wymiarze sprawiedliwości w sprawach karnych do zaleceń Rady Europy z dnia 6 października 2000 roku - Rec(2000).
do wiadomości:
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
2. Prezes Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej
3. Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
4. Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
5. Minister Sprawiedliwości
6. Prokurator Krajowy
7. Naczelny Prokurator Wojskowy
8. przedstawiciele mediów