Klatka Jędrzej, Postępowanie z odebranymi od właścicieli nieruchomości zmieszanymi odpadami komunalnymi

Postępowanie z odebranymi od właścicieli nieruchomości zmieszanymi odpadami komunalnymi

W przypadku zmieszanych odpadów komunalnych przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewidują, że po ich odbiorze od właścicieli nieruchomości należy przewieźć je do instalacji, które posiadają status regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.

W przypadku niektórych rodzajów odpadów komunalnych przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewidują, że po ich odbiorze od właścicieli nieruchomości należy przewieźć je do konkretnych instalacji, tj. takich, które posiadają status regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Dotyczy to m.in. zmieszanych odpadów komunalnych (niesegregowanych), czyli takich, które nie były zbierane w sposób selektywny. Odpady te nie mogą zostać przewiezione do dowolnej instalacji do przetwarzania odpadów, nawet jeśli inne instalacje byłyby zlokalizowane bliżej bądź koszt zagospodarowania w nich odpadów byłby niższy.

Zagospodarowaniem (przetwarzaniem) zmieszanych odpadów komunalnych mogą zajmować się instalacje, które posiadają status regionalnych instalacji do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (z wyjątkami na rzecz instalacji zastępczych, o czym niżej). Regionalne instalacje posiadają zatem swoisty monopol na przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych. Przekazanie kompetencji do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych instalacjom regionalnym wynika z faktu, że efektywne przetwarzanie tego typu odpadów wymaga zastosowania najnowocześniejszych technologii, zastosowania najlepszych dostępnych technik, tak by w drodze przetwarzania odzyskać jak największą masę odpadów zdatną do ponownego użycia. Takie procesy z założenia mają zapewniać instalacje regionalne.

Regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych definiuje art. 35 ust. 6 u.o.

Przepisy przewidują zatem trzy rodzaje regionalnych instalacji:

1) do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych - są to tzw. instalacje MBP (do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych);

2) do przetwarzania odpadów zielonych i innych bioodpadów - kompostownie;

3) do przetwarzania odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych - składowiska.

Dana instalacja uzyskuje status instalacji regionalnej dopiero po wpisaniu jej do uchwały w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami jako instalacji regionalnej do przetwarzania konkretnego rodzaju odpadów, wymienionych w art. 35 ust. 6 pkt 1–3 u.o. (art. 38 ust. 2 pkt 2 u.o.). Uchwały takie podejmuje każdy sejmik województwa, co oznacza, że każde województwo „ma własne” instalacje regionalne.

Wpis do uchwały następuje na wniosek podmiotu prowadzącego daną instalację.

Co również istotne, każde województwo podzielone jest na tzw. regiony gospodarki odpadami komunalnymi (podział na regiony następuje w drodze ww. uchwały sejmiku). Do każdego regionu przypisane są oddzielne instalacje regionalne. Podział na regiony ma bardzo istotne znaczenie, bowiem zmieszane odpady komunalne zebrane na terenie konkretnego regionu mogą trafić tylko do instalacji regionalnej przypisanej w uchwale do tego regionu. Istnieje zakaz przetwarzania tego typu odpadów poza regionem, w którym powstały.

Jak wskazano wyżej, zmieszane odpady komunalne powinny co do zasady trafić do regionalnej instalacji, jednak w niektórych przypadkach odpady te można przekazać do tzw. instalacji zastępczych, które mogą przyjmować zmieszane odpady komunalne wtedy, gdy przetworzenie ich w instalacji regionalnej jest niemożliwe, tj. wtedy gdy:

1) regionalna instalacja nie ma wolnych mocy przerobowych;

2) regionalna instalacja uległa awarii;

3) w regionie nie ma wyznaczonej regionalnej instalacji.

Instalacje zastępcze wymienione są w uchwale sejmiku w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami. Bez wpisu do uchwały dana instalacja nie może działać jako instalacja zastępcza, tak samo jak instalacja regionalna, co oznacza że wpis do uchwały instalacji regionalnych i zastępczych ma charakter konstytutywny (tak m.in. NSA w wyroku z dnia 24 maja 2016 r., II OSK 1481/15). Podobnie jak instalacje regionalne instalacje zastępcze przypisane są do konkretnego regionu gospodarki odpadami komunalnymi.

Instalacjami zastępczymi do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych są sortownie odpadów lub instalacje MBP, które nie spełniają wymagań dla instalacji regionalnych.