Musiał Krzysztof J., Postępowanie o wydanie opinii zabezpieczającej

Postępowanie o wydanie opinii zabezpieczającej

Procedura dotyczy przebiegu postępowania wszczętego wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej.

Podmiotem uprawnionym do uzyskania opinii zabezpieczającej jest „zainteresowany”. Przepisy nie definiują pojęcia zainteresowanego.

Przez zainteresowanego należałoby zatem rozumieć podmiot, który miałby uczestniczyć w określonym zdarzeniu gospodarczym. Wydaje się, że nie musi to być nawet podatnik, ale nawet podmiot, który dopiero planuje rozpoczęcie działalności gospodarczej. Za szeroką koncepcją tzw. legitymacji procesowej przemawiałby w tym zakresie przepis o charakterze ogólnym, tj. art. 133 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.) - dalej o.p. Wskazuje on, że stroną w postępowaniu podatkowym może być również osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (inna niż wymieniona w § 1 art. 133 o.p. - tu katalog jest niejako zamknięty), jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa (Ł. Matusiakiewicz, Opinie zabezpieczające przed stosowaniem przepisów o przeciwdziałaniu unikaniu opodatkowania, LEX/el.).

W świetle art. 119w § 2 o.p. zainteresowani, którzy są powiązani tą samą czynnością, mogą wystąpić ze wspólnym wnioskiem - co przypomina obowiązującą od 1 stycznia 2016 r. instytucję wspólnego wniosku o interpretację indywidualną. Stosownie bowiem do art. 14r § 1 o.p., z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej może wystąpić dwóch lub więcej zainteresowanych uczestniczących w tym samym zaistniałym stanie faktycznym albo mających uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym (wniosek wspólny).

Opinię zabezpieczającą wydaje się na wniosek; oznacza to, że w przeciwieństwie do interpretacji podatkowych - nie wydaje się „opinii ogólnych”.

Wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej może dotyczyć czynności planowanej, rozpoczętej lub dokonanej.

Wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej podlega opłacie w wysokości 20.000 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. Opłata jest dochodem budżetu państwa.

Wnioskodawcę mogą obciążać również następujące koszty:

1) koszty podróży i inne należności świadków, biegłych i tłumaczy, ustalone zgodnie z przepisami zawartymi w dziale 2 tytułu III ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1144);

2) wynagrodzenie przysługujące biegłym i tłumaczom.

W związku z ustawowym uregulowaniem elementów, jakie powinien zawierać wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej, nie przewiduje się wydania aktu wykonawczego określającego formularz, na którym zainteresowany składałby wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej dokonuje kontroli wniosku pod kątem jego zgodności z obowiązującymi przepisami. Zgodnie z art. 119x o.p. wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej powinien zawierać dane istotne z punktu widzenia skutków podatkowych czynności, w tym w szczególności:

1) dane identyfikujące wnioskodawcę;

2) wskazanie podmiotów dokonujących czynności;

3) wyczerpujący opis czynności wraz ze wskazaniem występujących pomiędzy podmiotami powiązań w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.) oraz art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm.);

3a) NSP w rozumieniu przepisów działu III rozdziału 11a o.p. odnoszący się do uzgodnienia albo wyjaśnienie, z jakich powodów faktycznych lub prawnych uzgodnienie nie podlegało zgłoszeniu celem nadania NSP;

4) wskazanie celów, których realizacji czynność ma służyć;

5) wskazanie ekonomicznego lub gospodarczego uzasadnienia czynności;

6) określenie skutków podatkowych, w tym korzyści podatkowych, będących rezultatem czynności objętych wnioskiem;

6a) wskazanie innych niż w pkt 6 korzyści podatkowych, niepodlegających ocenie określonej w art. 119za pkt 2 o.p., których osiągnięcie uzależnione jest choćby pośrednio od dokonania czynności;

6b) wskazanie innych czynności planowanych, rozpoczętych lub dokonanych, od których choćby pośrednio uzależnione jest osiągnięcie korzyści podatkowych, o których mowa w pkt 6 i 6a;

7) przedstawienie własnego stanowiska w sprawie.

Do wniosku może być załączona dokumentacja dotycząca czynności, w szczególności oryginały lub kopie umów lub ich projektów. Organ podatkowy może żądać od strony przedstawienia tłumaczenia na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji przedłożonej przez stronę, zaś czynności te strona jest obowiązana wykonać na własny koszt.

Dodatkowo, na mocy odesłania zawartego w art. 119zf o.p., wnioskodawca musi złożyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego, zaś w razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana opinia zabezpieczająca nie wywołuje skutków prawnych.

Wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej wydaje się bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania wniosku przez Szefa KAS. Do tego terminu nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Przekroczenie terminu 6 miesięcy skutkuje tzw. „milczącą opinią”. Okoliczność niewydania opinii zabezpieczającej w tym terminie powoduje, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął ten termin, wydana została opinia stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy.