PO 7-8051-0137/93 - Podatki i opłata skarbowa.

"W związku ze zgłaszanymi wątpliwościami w sprawie opodatkowania przekazania gospodarstwa rolnego, Ministerstwo Finansów wyjaśnia:

"Umowa z następcą", przez którą rolnik będący właścicielem (współwłaścicielem) gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przenieść na osobę młodszą od niego co najmniej o 15 lat (następcę) własność (udział we współwłasności) i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, zawarta na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. Nr 7, poz. 24 z późn. zm.) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn ani też opłatą skarbową. Powołana ustawa jest bowiem aktem normatywnym o charakterze lex specialis w stosunku do regulacji majątkowych objętych kodeksem cywilnym oraz kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, przy czym umowa z następcą nie została odrębnie objęta obowiązkiem podatkowym.

W przypadku natomiast zbycia przez rolnika gospodarstwa rolnego (udziału we współwłasności) bądź jego wydzierżawienia w drodze zawarcia umowy na zasadach ogólnych (sprzedaży, darowizny, dzierżawy) również w sytuacji, gdy zawarcie takiej umowy wiąże się z wypełnieniem określonego w wyżej powołanej ustawie warunku do uzyskania świadczenia emerytalnego lub rentowego - tj. zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w przepisach podatkowych.

Interpretacja powyższa jest uzasadniona zmianą regulacji, wprowadzoną w przepisach o ubezpieczeniu rolników z dniem 1 stycznia 1991 r.

Przekazanie gospodarstwa rolnego w zamian za emeryturę lub rentę nie podlega opodatkowaniu pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133). Kwestia ta była przedmiotem wyjaśnień zawartych w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 31.01.1991 r. Nr PO 4-M-8051-0174/90, skierowanych m.in. do wszystkich izb i urzędów skarbowych. Zwraca się przy tym uwagę, że stosowanie do art. 2 pkt 6 tej ustawy przez przekazanie gospodarstwa rolnego rozumiało się przeniesienie posiadania, a jeżeli rolnik był właścicielem także własności gospodarstwa: nieodpłatnie następcy oraz nieodpłatnie lub w drodze sprzedaży innej osobie fizycznej lub prawnej, jeżeli rolnik nie miał następcy lub następca nie spełniał warunków do przejęcia gospodarstwa albo odmawiał jego przejęcia lub był uznany przez sąd za niegodnego przejęcia tego gospodarstwa".

Ustawa ta zatem samodzielnie normowała instytucję przekazania gospodarstwa rolnego w zamian za emeryturę lub rentę inwalidzką również przez sprzedaż bądź darowiznę, a inne działy prawa w stosunku do unormowań w niej zawartych spełniały jedynie rolę uzupełniającą i miały zastosowanie tylko w ograniczonym zakresie.