Art. 1. - Zmiana ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1672

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 stycznia 2024 r.

Art.  1.

W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984, 1234 i 1586) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 6a:

a) ust. 1de otrzymuje brzmienie:

"1de. Oceny pracy nauczyciela, o którym mowa w ust. 1dd, dokonuje się za okres ostatnich 3 lat pracy przed dokonaniem tej oceny, z tym że do okresu tego nie wlicza się okresów usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy, trwających dłużej niż 3 miesiące. Jeżeli w tym okresie nauczyciel przed podjęciem pracy w szkole był nauczycielem, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1b i 1c oraz art. 9ca ust. 10, oceny pracy nauczyciela, o którym mowa w ust. 1dd, dokonuje się za okres pracy w szkole, jednak nie krótszy niż 9 miesięcy.",

b) w ust. 12 po wyrazach "szkół artystycznych, " dodaje się wyrazy "okręgowych ośrodków wychowawczych, ";

2) w art. 9a ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego, zwany dalej "nauczycielem początkującym", zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami oraz nauczyciel zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć na podstawie art. 10 ust. 3 odbywają przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze, o którym mowa w art. 9ca ust. 1, 2 albo 4.";

3) w art. 9b po ust. 1c dodaje się ust. 1d w brzmieniu:

"1d. W przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a, egzamin, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, i rozmowa, o której mowa w ust. 1a pkt 4, mogą być przeprowadzane w formie wideokonferencji przy wykorzystaniu narzędzi teleinformatycznych umożliwiających przesyłanie dźwięku i obrazu w czasie rzeczywistym.";

4) w art. 10:

a) po ust. 10 dodaje się ust. 10a-10c w brzmieniu:

"10a. Nauczyciela, który:

1) przeszedł na emeryturę, o której mowa w art. 88a ust. 1, i prawo do tej emerytury nie uległo zawieszeniu, oraz

2) nie osiągnął wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 i 1429)

- można zatrudnić wyłącznie w przypadku, o którym mowa w ust. 7, za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

10b. Wymiar zatrudnienia nauczyciela, o którym mowa w ust. 10a, w szkole nie może być wyższy niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. W przypadku zatrudnienia w więcej niż jednej szkole łączny wymiar zatrudnienia nie może być wyższy niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć.

10c. Nauczyciel, który:

1) przeszedł na emeryturę, o której mowa w art. 88a ust. 1, oraz

2) nie osiągnął wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o eme ryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

- przed nawiązaniem stosunku pracy, składa do dyrektora szkoły oświadczenie o zawieszeniu albo niezawieszeniu prawa do tej emerytury, a jeżeli prawo do tej emerytury nie uległo zawieszeniu - również o niezatrudnieniu w innej szkole lub innych szkołach albo o zatrudnieniu w innej szkole lub innych szkołach i wymiarze zatrudnienia w tej szkole lub tych szkołach.",

b) w ust. 16 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:

"2a) z nauczycielem, o którym mowa w ust. 10a;";

5) w art. 10a po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Do zatrudniania nauczycieli, o których mowa w ust. 1, którzy:

1) przeszli na emeryturę, o której mowa w art. 88a ust. 1, i prawo do tej emerytury nie uległo zawieszeniu, oraz

2) nie osiągnęli wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

- przepisy art. 10 ust. 10a-10c stosuje się odpowiednio.";

6) w art. 42 po ust. 2f dodaje się ust. 2g w brzmieniu:

"2g. W przypadku nauczyciela, który w ramach stosunku pracy prowadzi:

1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz w wymiarze niższym niż 6 godzin tygodniowo lub

2) wyłącznie zajęcia w formach pozaszkolnych lub zajęcia w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia lub szkole policealnej, bez względu na wymiar zatrudnienia

- wymiar dostępności nauczyciela w szkole, o której mowa w ust. 2f, ustala dyrektor szkoły odpowiednio do potrzeb, z tym że wymiar ten nie może być wyższy od wymiaru określonego w ust. 2f, a dostępność nauczyciela w szkole oraz inne zajęcia i czynności realizowane przez niego w ramach stosunku pracy nie mogą przekroczyć maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy obowiązującego tego nauczyciela.";

7) w art. 53 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Dla nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne dokonuje się odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości ustalonej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, skorygowanej w końcu danego roku kalendarzowego do faktycznej, przeciętnej liczby tych nauczycieli i 42% kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3, obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku.";

8) po art. 88 dodaje się art. 88a w brzmieniu:

"Art. 88a. 1. Nauczyciele, po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy, mogą przejść na emeryturę w wieku niższym niż określony w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1) rozpoczęli przed dniem 1 stycznia 1999 r. faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1, w brzmieniu obowiązującym w dniu rozpoczęcia pracy na tym stanowisku,

2) mają okres składkowy, o którym mowa w art. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1, w brzmieniu obowiązującym w okresie faktycznego wykonywania pracy na tych stanowiskach, z wyjątkiem nauczyciela szkoły za granicą, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,

3) nie przysługuje im prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek na podstawie art. 88 ust. 2a

- a wysokość emerytury obliczonej zgodnie z ust. 5-8 nie jest niższa niż kwota, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

2. Nauczyciele spełniający warunki określone w ust. 1 mogą przejść na emeryturę również w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w okolicznościach określonych w art. 20 ust. 1, 5c i 7.

3. Do okresu 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się także okres skierowania do pracy za granicą na podstawie przepisów wydanych na podstawie:

1) art. 47 ust. 3 pkt 2 ustawy - Prawo oświatowe lub

2) art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2022 r. poz. 2230 oraz z 2023 r. poz. 1234), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2017 r.

4. Jeżeli ubezpieczony jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego w rozumieniu art. 4 pkt 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, środki zgromadzone w tym funduszu przekazuje się jednorazowo na rachunek funduszu emerytalnego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i ewidencjonuje na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 i 1429).

5. Przy ustalaniu prawa do emerytury, o której mowa w ust. 1, oraz przy ustalaniu jej wysokości nie stosuje się przepisów art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

6. Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w ust. 1, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

7. Emerytura, o której mowa w ust. 1, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w ust. 6 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na tę emeryturę danego ubezpieczonego.

8. Wiek ubezpieczonego oraz średnie dalsze trwanie życia, o których mowa w ust. 7, ustala się na zasadach określonych w art. 26 ust. 2-5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

9. Prawo do emerytury, o której mowa w ust. 1, ulega zawieszeniu lub świadczenie to ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

10. Prawo do emerytury, o której mowa w ust. 1, ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez osobę mającą ustalone prawo do tej emerytury, w przypadku podjęcia przez tę osobę pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego w przedszkolu, szkole, placówce lub innej jednostce organizacyjnej wymienionej w art. 1, w łącznym wymiarze wyższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć lub bez zgody organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

11. Przepisu ust. 10 nie stosuje się do osób, które osiągnęły wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.";

9) w art. 91a:

a) w ust. 1 w pkt 1 i 2 po wyrazach "art. 88" dodaje się przecinek i wyrazy "art. 88a",

b) w ust. 2 i 3 wyrazy "art. 86-88" zastępuje się wyrazami "art. 86-88a";

10) w art. 91b:

a) w ust. 2:

– w pkt 3 po wyrazach "art. 88" dodaje się przecinek i wyrazy "art. 88a",

– w pkt 4 wyrazy "art. 70a ust. 4 i 7 i art. 88" zastępuje się wyrazami "art. 70a ust. 4 i 7, art. 88 i art. 88a",

b) w ust. 2a wyrazy "art. 86-88" zastępuje się wyrazami "art. 86-88a";

11) po art. 93a dodaje się art. 93b i art. 93c w brzmieniu:

"Art. 93b. W roku szkolnym 2023/2024 w szkole ponadpodstawowej, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. a-c ustawy - Prawo oświatowe, nauczycielowi mogą być przydzielone, za jego zgodą, godziny ponadwymiarowe w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1.

Art. 93c. Na emeryturę, o której mowa w art. 88a ust. 1, mogą przejść, począwszy od dnia:

1) 1 września 2024 r. - nauczyciele urodzeni przed dniem 1 września 1966 r.;

2) 1 września 2025 r. - nauczyciele urodzeni po dniu 31 sierpnia 1966 r., a przed dniem 1 września 1969 r.;

3) 1 września 2026 r. - nauczyciele urodzeni po dniu 31 sierpnia 1969 r.".