Rozdział 9 - Kontrola realizacji projektów i programów współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności - Narodowy Plan Rozwoju.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.260 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 3 lutego 2022 r.

Rozdział  9

Kontrola realizacji projektów i programów współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności

Art.  50.  [Instytucje wykonujące kontrolę programów i projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności]

Kontrolę programów i projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności wykonują instytucje, o których mowa w art. 2 pkt 2 i pkt 4a-5.

Art.  51.  [Zakres kontroli programów i projektów współfinansowanych ze wspólnotowych środków publicznych]

Kontrola programów i projektów współfinansowanych ze wspólnotowych środków publicznych obejmuje:

1) sprawdzenie dostarczenia współfinansowanych towarów i usług, prawdziwości i kwalifikowalności poniesionych wydatków w projektach oraz ich zgodności z prawem i politykami horyzontalnymi Unii Europejskiej;

2) sprawdzenie przestrzegania procedur i sprawności funkcjonowania systemu wdrażania we wszystkich elementach programów operacyjnych i strategii wykorzystania Funduszu Spójności.

Art.  52.  [Kontrola w zakresie dostarczenia współfinansowanych towarów i usług, prawdziwości i kwalifikowalności poniesionych wydatków w projektach oraz ich zgodności z prawem i politykami horyzontalnymi UE]

1. Instytucja zarządzająca przeprowadza kontrolę w zakresie, o którym mowa w art. 51 pkt 1, w odniesieniu do projektów realizowanych w ramach programu operacyjnego lub strategii wykorzystania Funduszu Spójności.

2. Kontrola, o której mowa w art. 51 pkt 1, polega na sprawdzeniu dowodów poświadczających poniesienie wydatków w projekcie, dokumentujących zawartość składanych wniosków o płatność lub weryfikacji poniesionych wydatków, postępów i efektów realizacji projektu na miejscu jego realizacji.

3. Kontrola, o której mowa w art. 51 pkt 1, może być przeprowadzana na próbie dowodów poświadczających poniesienie wydatków lub na próbie projektów.

4. Instytucja zarządzająca może powierzyć przeprowadzenie kontroli w zakresie, o którym mowa w art. 51 pkt 1, instytucjom pośredniczącym lub wdrażającym.

Art.  53.  [Kontrola w zakresie przestrzegania procedur i sprawności funkcjonowania systemu wdrażania we wszystkich elementach programów operacyjnych i strategii wykorzystania Funduszu Spójności]

1. Instytucja zarządzająca przeprowadza kontrolę w zakresie, o którym mowa w art. 51 pkt 2, w instytucjach, o których mowa w art. 2 pkt 3 i 4.

2. Instytucja zarządzająca może powierzyć instytucji pośredniczącej przeprowadzenie kontroli w zakresie, o którym mowa w art. 51 pkt 2, instytucji wdrażającej.

Art.  54.  [Plan kontroli]

1. Na każdy kolejny rok kalendarzowy realizacji programu, instytucja zarządzająca przygotowuje plan kontroli w ramach programu operacyjnego i strategii wykorzystania Funduszu Spójności.

2. Instytucja zarządzająca przedkłada projekt planu kontroli do akceptacji Komitetu, o którym mowa w art. 56b, do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok, na który sporządzany jest plan kontroli.

Art.  55.  [Kontrola wyrywkowa]

1. Instytucja właściwa do spraw prowadzenia kontroli wyrywkowej przeprowadza kontrolę wyrywkową, o której mowa w art. 10 rozporządzenia Komisji (WE) nr 438/2001 z dnia 2 marca 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 dotyczącego zarządzania i systemów kontroli pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 063 z 03.03.2001, L 351 z 28.12.2002; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 14, t. 1, str. 132 oraz 187) oraz w art. 9 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1386/2002 z dnia 29 lipca 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1164/94 w zakresie systemów zarządzania i kontroli pomocy przyznanej z Funduszu Spójności i procedury dokonywania korekt finansowych (Dz. Urz. WE L 201 z 31.07.2002).

2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, służy w szczególności do weryfikacji wyników kontroli, o których mowa w art. 52 i 53.

3. Kontrola, o której mowa w ust. 1, obejmuje co najmniej 5% wydatków dokonanych w każdym z programów operacyjnych oraz 15% wydatków w ramach Funduszu Spójności w okresie wdrażania programu.

4. Kontrola, o której mowa w ust. 1, przeprowadzana jest w oparciu o roczny plan kontroli, przygotowany przez instytucję właściwą do spraw prowadzenia kontroli wyrywkowej.

5. Instytucja właściwa do spraw prowadzenia kontroli wyrywkowej niezwłocznie informuje instytucję płatniczą o wynikach przeprowadzonej przez siebie kontroli.

Art.  55a.  [Kontrola wykonywana przez instytucję płatniczą]

W celu spełnienia wymogu, o którym mowa w art. 9 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 438/2001 z dnia 2 marca 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 dotyczącego zarządzania i systemów kontroli pomocy udzielanej w ramach Funduszy Strukturalnych oraz w art. 8 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1386/2002 z dnia 29 lipca 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1164/94 w zakresie systemów zarządzania i kontroli pomocy przyznanej z Funduszu Spójności i procedury dokonywania korekt finansowych, instytucja płatnicza wykonuje kontrolę, o której mowa w art. 50, z uwzględnieniem wyników kontroli przeprowadzonych przez instytucję zarządzającą oraz instytucję właściwą do spraw prowadzenia kontroli wyrywkowej, o których mowa w art. 52, 53 i 55 ust. 1.

Art.  56.  [Delegacja ustawowa - tryb przeprowadzania kontroli]

Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego określi, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania kontroli, o których mowa w art. 52 i 53, mając na uwadze potrzebę zapewnienia prawidłowego wydatkowania środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.

Art.  56a.  [Przeprowadzenie dodatkowych kontroli lub audytów systemu wdrażania]

Instytucja Zarządzająca Podstawami Wsparcia Wspólnoty, instytucja płatnicza oraz instytucja właściwa do spraw wystawienia deklaracji zamknięcia pomocy, o której mowa w art. 15 rozporządzenia Komisji (WE) nr 438/2001 z dnia 2 marca 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 dotyczącego zarządzania i systemów kontroli pomocy udzielanej w ramach Funduszy Strukturalnych, oraz deklaracji zamknięcia projektów, o której mowa w art. 13 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1386/2002 z dnia 29 lipca 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1164/94 w zakresie systemów zarządzania i kontroli pomocy przyznanej z Funduszu Spójności i procedury dokonywania korekt finansowych, może zwrócić się do instytucji właściwej do spraw kontroli wyrywkowej lub do instytucji zarządzającej programem, albo zlecić podmiotom zewnętrznym, przeprowadzenie dodatkowych kontroli lub audytów systemu wdrażania w sytuacji, w której:

1) pojawią się uzasadnione wątpliwości co do sprawności, skuteczności lub prawidłowości działania systemu wdrażania funduszy strukturalnych lub strategii wykorzystania Funduszu Spójności;

2) wyniki kontroli, o których mowa w niniejszym rozdziale, uznane zostaną za niewystarczające dla wystawienia deklaracji zamknięcia pomocy.

Art.  56b.  [Komitet do spraw Kontroli i Audytu Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności]

1. Koordynację działań kontrolnych w ramach Podstaw Wsparcia Wspólnoty zapewnia Komitet do spraw Kontroli i Audytu Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności.

2. Do zadań Komitetu, o którym mowa w ust. 1, należy w szczególności:

1) przegląd i opiniowanie rocznych planów kontroli instytucji właściwej do spraw prowadzenia kontroli wyrywkowej oraz akceptowanie rocznych planów kontroli instytucji zarządzających;

2) koordynacja kontroli realizowanych w obszarze funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności przez instytucje, o których mowa w ustawie, oraz inne państwowe organy kontroli;

3) ocena efektywności kontroli realizowanych na podstawie ustawy;

4) opiniowanie sprawozdań i raportów z wyników kontroli w obszarze funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności przekazywanych do Komisji Europejskiej.

3. W skład Komitetu, o którym mowa w ust. 1, wchodzą przedstawiciele:

1) Instytucji Zarządzającej Podstawami Wsparcia Wspólnoty;

2) instytucji zarządzających;

3) instytucji właściwej do spraw prowadzenia kontroli wyrywkowej;

4) instytucji właściwej do spraw wystawienia deklaracji zamknięcia pomocy;

5) instytucji płatniczej.

4. W posiedzeniach komitetu, o którym mowa w ust. 1, mogą uczestniczyć w charakterze obserwatorów przedstawiciele Prezesa Najwyższej Izby Kontroli oraz ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

5. Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego może powołać w skład Komitetu, o którym mowa w ust. 1, przedstawicieli instytucji innych niż wymienione w ust. 3.

6. Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego powołuje Komitet, o którym mowa w ust. 1, w drodze zarządzenia, określając tryb jego działania.

7. Obsługę prac Komitetu, o którym mowa w ust. 1, zapewnia Instytucja Zarządzająca Podstawami Wsparcia Wspólnoty.

Art.  56c.  [Obowiązek zwrotu środków finansowych przez beneficjenta; zaprzestanie finansowania projektu]

1. W przypadku gdy instytucja zarządzająca, instytucja pośrednicząca lub instytucja wdrażająca, na skutek przeprowadzonej kontroli lub na podstawie informacji uzyskanych od innego organu kontrolującego, stwierdzi nieprawidłowości polegające na wykorzystaniu przez beneficjenta przekazanych środków finansowych, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1-3, niezgodnie z ich przeznaczeniem lub umową o dofinansowanie projektu albo decyzją, o której mowa w art. 11 ust. 7, beneficjent niezwłocznie zwraca tę część środków finansowych, która została wykorzystana niezgodnie z ich przeznaczeniem, wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, naliczonej od dnia przekazania tej części środków.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, instytucja zarządzająca, instytucja pośrednicząca lub instytucja wdrażająca może wstrzymać dalsze finansowanie projektu.

3. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli, o której mowa w ust. 1, lub na podstawie informacji uzyskanych od innego organu kontrolującego, instytucja zarządzająca lub instytucja pośrednicząca stwierdzi niemożność dalszej realizacji projektu, zaprzestaje jego finansowania.

Art.  56d.  [Ustalanie i nakładanie korekt finansowych]

Instytucja zarządzająca ustala i nakłada korekty finansowe, o których mowa w art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiającego przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 161 z 26.06.1999, L 198 z 21.07.2001 oraz L 158 z 27.06.2003; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 14, t. 1, str. 31).