Art. 104. - [Zawieszanie lub zmniejszanie świadczeń w razie osiągania przychodu podlegającego obowiązkowi ubezpieczenia społecznego] - Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2023.1251 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 1 stycznia 2024 r. do: 31 sierpnia 2024 r.
Art. 104. [Zawieszanie lub zmniejszanie świadczeń w razie osiągania przychodu podlegającego obowiązkowi ubezpieczenia społecznego]
1.
Prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, na zasadach określonych w ust. 3-8 oraz w art. 105, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2 oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6.1a. 8
Dla emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność za przychód, o którym mowa w ust. 1, przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.2.
Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności, z uwzględnieniem ust. 3.3.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również do emerytów i rencistów osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą.4.
Przepisy ust. 1, 1a i 2 stosuje się również do osób wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego z tytułu ustalenia prawa do emerytury i renty lub wykonujących działalność niepodlegającą obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu.5.
Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do honorariów z tytułu działalności twórczej i artystycznej.6.
Za przychód, o którym mowa w ust. 1, uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.7.
Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.8.
W razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości:1)
24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. - dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;2)
18% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;3)
20,4% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.9.
Kwoty maksymalnych zmniejszeń, o których mowa w ust. 8, podlegają podwyższeniu, przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w kolejnych terminach waloryzacji.10.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski":1)
w terminie do 14 dnia roboczego drugiego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego - kwoty przychodu, o których mowa w ust. 7 i 8, z zaokrągleniem w górę do pełnych 10 groszy;2)
w terminie do 14 roboczego dnia listopada - kwoty graniczne przychodu dla mijającego roku kalendarzowego.8 Z dniem 15 marca 2005 r. art. 104 ust. 1a w zakresie, w jakim z mocą wsteczną uniemożliwił przyjęcie rzeczywistego przychodu emerytów i rencistów, osiągniętego w okresie od 1 stycznia do 26 sierpnia 1999 r., z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, w kwocie niższej od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, został uznany za niezgodny z art. 2 Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 marca 2005 r., sygn. akt K 27/03 (Dz.U.2005.41.401).
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (152)
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (152)
- Jakie należy stosować limity miesięczne lub roczne przychodu/dochodu z działalności, aby uniknąć zmniejszenia lub zawieszenia emerytury?
- Czy wynagrodzenie otrzymywane z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na mocy powołania uchwałą wspólników ma wpływ na zmniejszanie lub zawieszanie świadczeń z systemu powszechnego ani świadczeń mundurowych?
- Czy na emeryturze pomostowej można zawrzeć umowę zlecenie i wykonywać czynności, które nie są związane z pracą w szczególnych warunkach?
Akty prawne liczba obiektów na liście: (119)
Akty wykonawcze liczba obiektów na liście: (119)
- Kwoty przychodu odpowiadające 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2023 r. stosowane przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent.
- Kwoty przychodu odpowiadające 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za III kwartał 2023 r. stosowane przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent.
- Graniczne kwoty przychodu dla 2023 r. stosowane przy zawieszaniu albo zmniejszaniu emerytur i rent.
Orzeczenia i pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (331)
Orzeczenia sądów liczba obiektów na liście: (325)
Pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (6)
- SPS-023-14422/10, Stanowisko MPiPS w sprawie limitów dorabiania dla emerytów. - Pismo wydane przez: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
- Oświadczenie o wysokości przychodu. - Pismo wydane przez: Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
- W sprawie powiadomienia ZUS o osiągniętych przez emerytów i rencistów przychodach w 2005 r. - Pismo wydane przez: Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Komentarze i publikacje liczba obiektów na liście: (22)
Komentarze liczba obiektów na liście: (5)
- Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, [w:] Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zabezpieczenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem, wyd. II
- Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz do trzech ustaw emerytalnych, wyd. I
- Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz