Wprowadzenie w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej profilaktycznego programu zdrowotnego "Program profilaktyki chorób układu krążenia w Siłach Zbrojnych RP - Etap II Wyrównanie dostępności do profilaktyki i opieki kardiologicznej dla żołnierzy zawodowych - MIL - SCORE".
Dz.Urz.MON.2013.23
Akt obowiązującyDECYZJA Nr 15/MON
MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia 12 lutego 2013 r.
w sprawie wprowadzenia w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej profilaktycznego programu zdrowotnego "Program profilaktyki chorób układu krążenia w Siłach Zbrojnych RP - Etap II Wyrównanie dostępności do profilaktyki i opieki kardiologicznej dla żołnierzy zawodowych - MIL - SCORE "
Na podstawie art. 48 ust. 1 i 4 ustawy z dnia z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.1)) w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 i pkt 6 lit. b, art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z późn. zm.2)), § 2 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 sierpnia 2010 r. w sprawie służby medycyny pracy w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej (Dz. U. Nr 187, poz. 1257) oraz § 1 pkt 7 lit. b i § 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. Nr 94, poz. 426) ustala się, co następuje:
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1367, Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22, poz. 120, Nr 26, poz. 157, Nr 38, poz. 299, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 800, Nr 98, poz. 817, Nr 111, poz. 918, Nr 118, poz. 989, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278 i Nr 178, poz. 1374, z 2010 r. Nr 50, poz. 301, Nr 107, poz. 679, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 165, poz. 1116, Nr 182, poz. 1228, Nr 205, poz. 1363, Nr 225, poz. 1465, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1723 i 1725, z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 73, poz. 390, Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 113, poz. 657, Nr 122, poz. 696, Nr 138, poz. 808, Nr 149, poz. 887, Nr 171, poz. 1016, Nr 205, 1203 i Nr 232, poz. 1378 oraz z 2012 r. poz. 123, 1016, 1342 i 1548.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 141, poz. 1011, z 2008 r. Nr 220, poz. 1416 i Nr 234, poz. 1570 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654.
ZAŁĄCZNIK
PROGRAM
PROGRAM
W SIŁACH ZBROJNYCH RP
ETAP II
Wyrównanie dostępności do profilaktyki i opieki kardiologicznej dla żołnierzy zawodowych - MIL-SCORE
Data rozpoczęcia programu: rok 2013
Data zakończenia programu: rok 2016
Planowane wydatki - 9.554.000, 00 PLN1)
1.
Streszczenie
Streszczenie
1.1.
opis celów i podstawowych elementów programu.
opis celów i podstawowych elementów programu.
2.
Zdefiniowanie problemu, określenie potrzeb.
Zdefiniowanie problemu, określenie potrzeb.
2.1.
opis problemu
opis problemu
Choroby układu sercowo-naczyniowego są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce. Umieralność spowodowana chorobami układu krążenia jest w Polsce nadal bardzo wysoka i świadczy o złym stanie zdrowia społeczeństwa. Zachorowalność na choroby układu sercowo-naczyniowego jest szczególnie rozpowszechniona w grupie mężczyzn w wieku produkcyjnym, zwłaszcza po 45 roku życia, co prowadzi do negatywnych skutków społecznych takich jak m.in. zwiększona absencja chorobowa i inwalidztwo.
Wśród czynników ryzyka chorób układu krążenia wymienia się m.in.:
* płeć męską,
* zaburzenia lipidowe,
* ciśnienie tętnicze >140/90mmHg,
* nikotynizm,
* cukrzycę i upośledzoną tolerancję glukozy,
* nadwagę i otyłość,
* małą aktywność ruchową, siedzący tryb życia,
* nieprawidłową dietę,
* przewlekły stres,
* nieprawidłową edukację zdrowotną.
W szeregu badań klinicznych wykazano, że eliminacja wymienionych czynników jest najistotniejszym działaniem w zakresie profilaktyki schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Wymaga to współpracy w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia organów administracji rządowej i samorządowej, instytucji badawczo - rozwojowych, placówek oświatowo-wychowawczych, organów nadzoru sanitarnego, jak również zakładów opieki zdrowotnej. Warunkiem wdrożenia skutecznych systemowych rozwiązań profilaktycznych jest efektywne ukierunkowanie zintegrowanych działań prozdrowotnych, co gwarantuje największy zysk społeczno - ekonomiczny w stosunku do poniesionych nakładów organizacyjno - finansowych.
Analizy badań realizowanego w latach 2007 - 2011 "Programu profilaktyki chorób układu krążenia - I Etap" wskazują jednoznacznie, że poziom dotychczasowych działań w kierunku ochrony zdrowia żołnierzy zawodowych jest niewystarczający.
Z raportów realizacji zadań w poprzedniej edycji programu wynika, iż podwyższony poziom cholesterolu i nadciśnienie tętnicze będą obok palenia papierosów sprawcami największej ilości zgonów w najbliższych latach. Z analiz wynika również, że około 70% przypadków chorób serca, cukrzycy typu II można uniknąć, o ile uda się wyeliminować najważniejsze czynniki ryzyka. Efektywne działania pozwolą zmniejszyć nie tylko umieralność, ale także ograniczyć chorobowość i poprawić jakość życia. Należy także podkreślić, iż choroby układu krążenia są zaliczane do chorób cywilizacyjnych, których leczenie oraz zapobieganie jest procesem długotrwałym. Prowadzenie skoordynowanych działań w zakresie profilaktyki i wczesnego leczenia chorób układu krążenia przyniesie korzyści finansowe. Dotyczą one, w aspekcie zachorowalności, chorobowości, inwalidztwa, przyczyn przedwczesnych zgonów około połowy populacji. Proponowane działania przyczynią się także do powrotu do aktywności życiowej zawodowej osób po hospitalizacji.
Populacja kadry zawodowej żołnierzy, jest grupą zwiększonego ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Działania w kierunku ograniczania skutków chorób układu sercowo-naczyniowego podejmowane były w Siłach Zbrojnych w latach 1993 - 1998. W badaniu profilaktycznym CORO, prowadzonym w Wojsku Polskim, stwierdzono występowanie nadwagi u 37%, nikotynizmu u 17%, a hiperlipidemii u 34% badanych; 11% żołnierzy zawodowych chorowało na nadciśnienie tętnicze, u 13% stwierdzono chorobę wieńcową. Jednak przedstawione dane wydają się odbiegać od aktualnej sytuacji zdrowotnej w Siłach Zbrojnych.
2.2.
Podsumowanie realizacji Programu profilaktyki chorób układu krążenia w Siłach Zbrojnych RP w latach 2007 - 2011.
Podsumowanie realizacji Programu profilaktyki chorób układu krążenia w Siłach Zbrojnych RP w latach 2007 - 2011.
Tabela 1. Porównanie wyników badania programu profilaktycznego chorób układu krążenia w SZ RP i wieloośrodkowego badania stanu zdrowia ludności w Polsce (WOBASZ)
Mężczyźni - Program profilaktyczny w SZ | Mężczyźni WOBASZ | |
Palenie tytoniu | 33% | 42% |
Nadciśnienie tętnicze | 44% | 42% |
Hiperlipidemia | 65% | 67% |
Otyłość BMI≥ 30 | 34% | 20% |
Cukrzyca | 10% | 8% |
Mała aktywność fizyczna | 55% | 49% |
Jak wykazały wykonane badania populacyjne, kadra żołnierzy zawodowych jest grupą obarczoną ponadprzeciętnym ryzykiem wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych, co pozostaje w ścisłym związku z rozpowszechnieniem następujących czynników ryzyka:
* płeć męska - większość żołnierzy zawodowych to mężczyźni, choć należy się spodziewać, że w związku ze zmianami organizacyjnymi i profesjonalizacją armii odsetek kobiet w Wojsku Polskim będzie wzrastał,
* przewlekły stres:
* związany ze specyfiką pracy w grupie społecznej o silnej hierarchizacji opartej na zasadzie podległości służbowej i wynikającymi z tego trudnościami adaptacyjnymi,
* narażeniem na udział w działaniach wojennych,
* nienormowanym czasem pracy, niejednokrotnie zaburzającym cykl dobowy aktywności i snu (np.: praca w systemie dyżurowym),
* nikotynizm - efekt nieprawidłowej reakcji na stres oraz przejmowania wzorców zachowań w danej grupie społecznej,
* nieprawidłowa dieta - okresowe lub stałe żywienie zbiorowe, brak możliwości indywidualizacji diety.
Szkodliwe czynniki środowiskowe, w tym:
* narażenie na zmienne, niejednokrotnie ekstremalne warunki klimatyczne,
* ekspozycja na szkodliwe czynniki fizyczne i chemiczne w tym np.: hałas, promieniowanie magnetyczne,
* narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne związane z przebywaniem w dużych zbiorowiskach ludzkich (np.: wirusy grypy) oraz w rejonach świata o zwiększonym ryzyku występowania groźnych chorób zakaźnych (np.: malaria, żółta febra, dur brzuszny).
W ocenie czynników ryzyka sercowo-naczyniowego szczególnie istotny wydaje się udział Sił Zbrojnych w misjach poza granicami kraju. Uczestnictwo w misjach wojskowych wiąże się z istotnym zagrożeniem zdrowia i życia, a równoczesna kumulacja czynników ryzyka może prowadzić do szczególnie szkodliwych skutków zdrowotnych. Ich wczesny efekt jest zazwyczaj uchwytny i wymaga interwencji terapeutycznej w krótkim okresie po powrocie z misji (zespół stresu pourazowego), zaś zagrożenia opóźnione, w tym zwiększone ryzyko sercowo - naczyniowe, zwykle pozostają poza kontrolą opieki zdrowotnej i nie podlegają właściwej profilaktyce.
Specyfika służby wojskowej wiąże się również ze zjawiskiem migracji kadry zawodowej. Może mieć ona charakter stały (wielokrotne zmiany miejsca zamieszkania związane ze zmianą pełnienia służby wojskowej) oraz okresowy (udział w szkoleniach, wyjazdy służbowe, misje poza granicami kraju).
Z punktu widzenia opieki zdrowotnej niekorzystne zjawiska związane z migracją obejmują:
* częste zmiany miejsca pracy i zamieszkania, niejednokrotnie związane z czasową rozłąką z rodziną i trudnościami adaptacyjnymi, co przyczynia się do nasilenia czynników ryzyka takich jak np.: przewlekły stres, nałogi,
* czasowe lub stałe zakwaterowanie w trudnych warunkach lokalowych, w dużych skupiskach ludzkich (koszary, internaty, hotele wojskowe), co zwiększa ryzyko szerzenia chorób zakaźnych oraz utrudnia realizację założeń prozdrowotnego trybu życia (regularny wysiłek fizyczny, higiena snu),
* okresowe lub stałe żywienie zbiorowe - jako jedyna alternatywa wobec braku możliwości żywienia w warunkach domowych.
Brak ciągłości opieki zdrowotnej oraz zaburzony przepływ informacji o stanie zdrowia żołnierza, wynikający z częstej zmiany placówek Publicznej Opieki Zdrowotnej oraz dysproporcji w dostępie do usług medycznych w różnych rejonach pełnienia służby.
Konsekwencją migracji może być nasilenie penetracji czynników ryzyka sercowo - naczyniowego oraz istotne ograniczenie możliwości ich kontroli przez pacjenta i lekarza POZ. Brak narzędzi usprawniających szybką i skuteczną identyfikację żołnierzy zawodowych obciążonych podwyższonym ryzykiem wystąpienia zdarzeń sercowo - naczyniowych powoduje nieskuteczność podejmowanych działań profilaktycznych.
Dotychczasowy system opieki profilaktycznej w Wojsku Polskim, oparty na kartach badań profilaktycznych jest niedostosowany do bieżących realiów służby wojskowej, m.in. odbiega od aktualnych zasad oceny ryzyka wystąpienia schorzeń przewlekłych (np.: systemu SCORE) oraz nie wykorzystuje dostępnych narzędzi medycznych, takich jak np: elektroniczne bazy danych. Gromadzenie indywidualnej dokumentacji medycznej żołnierzy zawodowych jedynie w postaci dokumentacji klasycznej ogranicza jej dostępność i nie rozwiązuje problemu opieki zdrowotnej poza miejscem stałej dyslokacji. W przypadku zaistnienia stanu zagrożenia życia żołnierza przebywającego poza jednostką macierzystą brak dostępu do ww informacji może przyczynić się do pogorszenia rokowania i zwiększenia ryzyka powikłań. W konsekwencji należy liczyć się ze wzrostem kosztów hospitalizacji, rehabilitacji, świadczeń rentowych i odszkodowawczych, jak również obniżeniem aktywności zawodowej kadry.
System opieki profilaktycznej i kardiologicznej wydaje się niewystarczający dla nowych zadań stojących przed Siłami Zbrojnymi.
Poniżej przedstawiono główne problemy w systemie opieki zdrowotnej nad żołnierzami:
* niższe niż ogólnopolskie wskaźniki w zakresie wyposażenia w sprzęt ośrodków kardiologicznych, kardiochirurgicznych i neurologicznych oraz dostępu do świadczeń zdrowotnych w zakresie chorób sercowo - naczyniowych,
* dysproporcje regionalne w organizacji i dostępności opieki kardiologicznej, kardiochirurgicznej i neurologicznej,
* niewystarczający zakres profilaktyki wczesnej i pierwotnej chorób układu sercowo - naczyniowego, ze szczególnym uwzględnieniem niedostatecznej edukacji prozdrowotnej prowadzonej w jednostkach,
* wysoki poziom cholesterolu u osób w populacji żołnierzy tj. powyżej 5mmol/l,
* wartość ciśnienia tętniczego u osób po 45 r.ż powyżej 140/90 mmHg,
* rozpowszechniona zapadalność na cukrzycę typu II,
* palenie tytoniu,
* niedostateczna świadomość prozdrowotna,
* niedostateczny poziom aktywności fizycznej i otyłość,
* nadużywanie alkoholu.
Bezdyskusyjnie aktualne zadania Sił Zbrojnych jako członka NATO wymagają dobrego stanu zdrowia kadry zawodowej.
3.
Uzasadnienie kontynuacji programu i oczekiwane efekty.
Uzasadnienie kontynuacji programu i oczekiwane efekty.
Utworzenie profesjonalnego systemu ewidencyjno-informatycznego, jako źródła informacji na temat stanu zdrowia żołnierzy zawodowych, umożliwiłoby:
Należy się jednak spodziewać, że wymierne efekty zdrowotne przyczyniłyby się do:
Istotną zaletą proponowanego rozwiązania jest wykorzystanie w działaniach profilaktycznych nowoczesnego systemu informatycznego. Elektroniczna baza danych gwarantuje przejrzystość i szybki dostęp do najważniejszych danych, jak również możliwość długotrwałego ich przechowywania w różnych formach zapisu. Pozwala także wyeliminować niekorzystne czynniki, takie jak: utrata, czasowy lub stały brak dostępu do danych, błędy związane z ich powielaniem, rozproszenie danych w różnych placówkach służby zdrowia. Zintegrowany system oceny ryzyka sercowo-naczyniowego gwarantuje wyższą skuteczność i efektywność ekonomiczną działań prozdrowotnych, jak również lepszą optymalizację procesu diagnostyczno-terapeutycznego w objętej badaniem populacji. Interdyscyplinarny charakter działań profilaktycznych i proponowanego systemu ewidencyjno-informatycznego daje ponadto możliwość wykorzystania jego wyników przez inne obszary ochrony zdrowia i higieny miejsca pracy, takie jak np. psychoprofilaktyka i nadzór sanitarno-higieniczny. W wielu przypadkach istotnym elementem skutecznej realizacji Programu będzie współpraca z cywilnym placówkami służby zdrowia, czego pozytywnym skutkiem może być propagowanie działań profilaktycznych również poza środowiskiem populacji objętej Programem.
Zintegrowany system oceny ryzyka i zapobiegania wystąpieniu zdarzeń sercowo-naczyniowych wśród żołnierzy zawodowych Wojska Polskiego ma szansę stanowić wzorzec skutecznej realizacji zadań prozdrowotnych w różnych grupach społecznych (np. funkcjonariuszy policji, służb więziennych, rodzinach patologicznych), jak również w zakresie profilaktyki innych schorzeń przewlekłych (chorób nowotworowych, chorób płuc, chorób zakaźnych). Systemy ewidencyjno-informatyczne mogą stać się narzędziem opieki długofalowej oraz być podstawą strukturalnego i naukowego rozwoju elementów związanych z prowadzeniem diagnostyki i terapii najczęstszych chorób przewlekłych.
4.
Powody dla kontynuacji finansowania programu profilaktyki chorób układu krążenia.
Powody dla kontynuacji finansowania programu profilaktyki chorób układu krążenia.
W opracowaniach programu profilaktycznego w latach 2007-2011 wykonano szereg analiz odnoszących się do różnorodnych aspektów związanych z chorobami układu sercowo - naczyniowego. Wszystkie te opracowania stanowią bazę dla ustalenia szczegółowych celów i kierunków działań w latach 2013-2016. Wyniki polskich programów monitorujących sytuacje w zakresie rozpowszechnienia i kontroli czynników ryzyka w kraju jednoznacznie wskazały na bardzo duże zadanie prewencji chorób sercowo-naczyniowych, jako na główny problem medyczny;
5.
Szczegółowy opis Programu.
Szczegółowy opis Programu.
5.1
Cel główny
Cel główny
Celem głównym II Etapu Programu jest stworzenie zintegrowanego systemu oceny ryzyka i zapobiegania wystąpieniu zdarzeń sercowo-naczyniowych wśród żołnierzy zawodowych Wojska Polskiego.
5.2
Cele szczegółowe
Cele szczegółowe
realizacji Programu będzie stworzenie rejestru medycznego w grupie żołnierzy zawodowych, obejmującego dane epidemiologiczne, wywiad chorobowy oraz dotychczas wykonane badania diagnostyczne. Do pozyskania powyższych danych wykorzystana zostanie technika telemedyczna w celu wykorzystania dotychczasowych zbadanych żołnierzy oraz badania profilaktyczne za pomocą zmodyfikowanych ankiet opracowanych przez realizatora projektu.
Sprzęt umożliwiający monitorowanie funkcji życiowych w szerokim zakresie pozostaje na wyposażeniu obwodów profilaktyczno-leczniczych w wyniku dokonanych inwestycji w latach ubiegłych. Rejestracją będą objęte: krzywa bioelektrycznej pracy serca, pomiary tętna i ciśnienia tętniczego, ocena wysycenia tlenem krwi, osoczowe stężenie glukozy. Ocena parametrów pozwoli z upływem czasu na wyznaczenie wypadkowego kierunku ich zmian, a przez to wyeliminowanie incydentalnych odchyleń (np. "nadciśnienie białego fartucha").
Nie bez znaczenia jest możliwość konsultacji wysokospecjalistycznych, które dzięki telemedycznym przekazom będą dostępne dla lekarzy jednostek wojskowych sprawujących nadzór medyczny nad żołnierzami w warunkach ambulatoryjnych. Konsultacje lekarza specjalisty udzielane lekarzowi jednostki wojskowej przyczynią się do poprawy jakości opieki medycznej.
Badania profilaktyczne fazy I zostaną wykonane w podmiotach leczniczych dla których organem założycielskim i nadzorującym jest Minister Obrony Narodowej. Są one kontynuacją badań profilaktycznych w Siłach Zbrojnych w latach 2007-2011 i obejmować będą następujący zakres:
Lp. | ZAKRES | Koszt (w zł) |
1. | Przeprowadzenie wywiadu zgodnie z Kartą Badania Profilaktycznego Układu Krążenia, | 15,00 |
2. | Ustalenie terminu wizyty u lekarza, | 5,00 |
3. | Pobranie krwi | 15,00-30,00 (30,00 poza jednostką wykonującą- koszty delegacji) przyjęto do szacunku kwotę średnią 22,00/za pobranie |
4. | Wykonanie badań biochemicznych krwi: (stężenie we krwi cholesterolu całkowitego - 7,00zł , LDL- cholesterolu - 7,00 zł, HDL- cholesterolu - 7,00zł, trójglicerydów - 7,00zł, poziomu cukru na czczo - 7,00zł , TSH - 30,00zł), pomiar ciśnienia tętniczego krwi - 15,00zł, określenie BMI - 5,00 zł, | 85,00 kwota łączna |
5. | Wpisanie wyników badań do Karty Badania Profilaktycznego Układu Krążenia (Załącznik nr 1) - wypełnia pielęgniarka | 10,00 |
6. | Przeprowadzenie badania przedmiotowego przez lekarza i ocena poszczególnych czynników ryzyka, wg kryteriów podanych w "Informacji o kryteriach czynników ryzyka chorób układu krążenia" (Załącznik Nr 2), dokonanie podziału badanych osób na 3 grupy wg systemu oceny pacjenta skali SCORE (Załącznik Nr 3). Grupa zieloną stanowią żołnierze z ryzykiem sercowo-naczyniowym większym mniejszym od 2%. Grupa żółta to żołnierze z ryzykiem na poziomie od 2% i nie większym niż 5% wg SCORE. Do grupy czerwonej należy zakwalifikować chorych z ryzykiem zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych na poziomie 5% i większym lub z rozpoznaną chorobą układu krążenia (nie dotyczy nadciśnienia tętniczego), cukrzycą typu 2 lub cukrzycą typu 1 z mikroalbuminurią oraz u chorych ze znacznie nasilonym 1 czynnikiem ryzyka wg SCORE. Dla osób poniżej 40 roku życia należy zastosować tabelę ryzyka względnego (Załącznik Nr 4). Uzyskany wynik zostaje zapisany w Karcie Badania Profilaktycznego Układu Krążenia | 100,00-300,00 w zależności od wykonującego badanie, tj. stopnia naukowego, czy specjalizacji przyjęto do szacunku kwotę średnią 180,00/za badanie |
7. | Edukacja pacjenta: rozmowa, przekazanie materiałów zachęcających do zmiany stylu życia na bardziej sprzyjający zdrowiu | 60,00 |
Razem średni koszt jednostkowy za badanego | 372,00 |
Szacunkowa grupa, która zgłosi się do wykonania badań podstawowych z populacji żołnierzy objętej Programem wynieść może od 6 000 - 9 000 żołnierzy. Koszty pierwszej fazy obejmują:
(6 000,00 x 372,00 zł = 2.232.000,00 zł; 9 000 x 372,00 zł = 3.348.000,00 zł);
Ogólny szacunkowy koszt pierwszej fazy Programu to wysokość kosztów w przedziale:
Do końcowej kalkulacji kosztowej pierwszej fazy Programu realizowanego w okresie 2013-2016 r. przyjęto kwotę średnią z powyższych wyliczeń tj. kwotę 4.031.984,00 zł.
W drugiej fazie
zespół nadzorujący realizację Programu dokona na podstawie zgromadzonych danych identyfikacji czynników ryzyka specyficznych dla służby wojskowej. W tej fazie wykonywane będą również specjalistyczne badania dodatkowe wg decyzji lekarzy profilaktyków lub zespołu nadzorującego badanie. Badania będą zlecane grupie żółtej i czerwonej w poszczególnych placówkach Obwodów Profilaktyczno-Leczniczych (w przypadku medycznie uzasadnionym) oraz w Wojskowym Instytucie Medycznym po skierowaniu uczestnika Programu na badania przez lekarza koordynatora. Szacunkowa grupa wymagająca badań dodatkowych to 6 000 żołnierzy (wykaz możliwych badań wraz z cenami poniżej), a obejmować może w zależności od wskazań następujący zakres:
lp | ZAKRES | Koszt (w zł) |
1. | Badanie holterowskie | 130,00 |
2. | Badanie holterowskie z oceną czynności stymulatora | 150,00 |
3. | Echo przezprzełykowe | 230,00 |
4. | Echo z Dopplerem spektralnym i kolorowym | 140,00 |
5. | Próba dobutaminowa (Echo) (tylko w trakcie hospitalizacji) | 300,00 |
6. | Test pochyleniowy | 250,00 |
7. | Test wysiłkowy EKG na bieżni | 130,00 |
8. | Test wysiłkowy spiroergometryczny (ergometr rowerowy z badaniem gazów oddechowych) | 230,00 |
Razem średni koszt jednostkowy za badanego | 1.560,00 600,00 - 780,00/za przebadanego* |
*przyjęto do szacunku kwotę średnią, z uwagi, iż nie każdy badany będzie podlegał pełnemu spektrum badań - w zależności od wskazań
Koszty drugiej fazy obejmują:
(6 000,00 x 600,00 zł = 3.600.000,00 zł);
W przypadkach wątpliwych rozstrzygająca będzie koronarografia w trybie szpitalnym:
-------------------------------------------------------------------------------------
Razem szacunkowo 219.000,00 zł;
W trzeciej fazie
szczegółowej diagnostyce zostanie poddana reprezentatywna grupa 200 żołnierzy zawodowych o wysokim ryzyku wystąpienia niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych: W warunkach stacjonarnej opieki zdrowotnej:
lp. | ZAKRES | Koszt (w zł) |
1. | całodobowa rejestracja EKG (Holter-ekg) | 130,00 |
2. | całodobowa rejestracja wartości ciśnienia tętniczego (ABPM), | 115,00 |
3. | próba wysiłkowa (test wysiłkowy na bieżni/spiroergometria), | 230,00 |
4. | badanie echokardiograficzne | 150,00 |
5. | badania laboratoryjne (poziom glukozy - 7,00 zł, kreatyniny - 7,00, mocznika - 7,00 zł, kwasu moczowego - 7,00 zł, fibrynogenu - 10,00 zł, CRP - 21,00 zł, lipidogram - 30,00 zł) | łącznie kwota 89,00 |
6. | kardiografia impedancyjna,* | 150,00 |
7. | nieinwazyjne badania obrazowe wg wskazań (scyntygrafia serca SPECT lub MSCT) | 800,00/1.160,00 980,00 przyjęto do szacunku kwotę średnią |
8. | koszty pobytu szpitalnego | 400,00/doba średnio 3 doby x 400,00 = 1.200,00 |
Razem średni koszt jednostkowy za badanego | 3.044,00 |
W trakcie realizacji zadań służbowych:*
* - procedury realizowane w ośrodkach dysponujących odpowiednim sprzętem.
Koszty trzeciej fazy obejmują:
200,00 x 3.044,00 zł = 608.800,00 zł;
Ogólny szacunkowy koszt drugiej fazy Programu to przy ilości 200 badanych - kwota 730.560,00 zł.
W czwartej fazie
realizator Programu:
Koszt szacunkowy
Koszt szacunkowy :
Razem koszt czwartej fazy 123.880,00 zł x koszty pośrednie 20% = 148.656,00 zł.
W trakcie realizacji zadań etapów drugiego, trzeciego oraz czwartego kontynuowane będą zadania etapu pierwszego.
5.3
Oczekiwane efekty realizacji Programu.
Oczekiwane efekty realizacji Programu.
5.4
Opis procedur wykonanych w Programie profilaktyki chorób układu krążenia w Siłach Zbrojnych RP - II Etap.
Opis procedur wykonanych w Programie profilaktyki chorób układu krążenia w Siłach Zbrojnych RP - II Etap.
5.5
Organizacja badań w obwodach profilaktyczno-leczniczych.
Organizacja badań w obwodach profilaktyczno-leczniczych.
6.
Harmonogram i kosztorys projektu:
Harmonogram i kosztorys projektu:
Lp. | Nazwa zadania | Termin realizacji |
1 | Analiza piśmiennictwa, teoretyczne przygotowanie składowych rejestru medycznego, szkolenie dla osób kwalifikujących się do grupy badanej, stworzenie i przygotowanie ankiet medycznych, stworzenie centralnej bazy danych. Badania profilaktyczne. | 2013 |
2 | Badania profilaktyczne wprowadzenie uzyskanych drogą ankiet danych medycznych do rejestru. | 2013 - 2015 |
3 | Wstępna analiza danych z identyfikacją czynników ryzyka specyficznych dla służby wojskowej. Dalsze badania profilaktyczne | 2014 |
4 | Szczegółowa diagnostyka kardiologiczna reprezentatywnej grupy żołnierzy z wysokim ryzykiem zdarzeń sercowo - naczyniowych. Kontynuacja badań profilaktycznych. | 2014 - 2015 |
5 | Analiza całościowa uzyskanych danych rejestru. Opracowanie zasad profilaktyki zdarzeń sercowo - naczyniowych według przyjętych celów i założeń badania. | 2016 |
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | Razem |
2.050.000 | 3.147.000 | 2.532.000 | 1.825.000 | 9.554.000 |
Łącznie na lata 2013-2016 całkowita kwota potrzebna na wykonanie II Etapu - 9.554.000, 00 zł.,
w tym szacunkowo poszczególne fazy :
Pierwsza faza - kwota 4.031.984,00 zł,
Druga faza - kwota 4.642.800,00 zł,
Trzecia faza - kwota 730.560,00 zł,
Czwarta faza - kwota 148.656,00 zł.
Warunkiem realizacji jest zabezpieczenie środków finansowych przez Ministra Obrony Narodowej.
Wyżej wymieniony kosztorys obejmuje dodruk materiałów informacyjnych (ok. 30 tys. rocznie).
7.
Monitorowanie Programu.
Monitorowanie Programu.
8.
Dokumentacja Programu.
Dokumentacja Programu.
9.
Podstawy prawne.
Podstawy prawne.
Art. 6. 1. pkt 5 i 6 lit. b w związku z art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z późn.zm.2)) określa, że służba medycyny pracy jest właściwa do realizowania zadań z zakresu m.in. inicjowania i realizowania promocji zdrowia, a zwłaszcza profilaktycznych programów prozdrowotnych, wynikających z oceny stanu zdrowia pracujących oraz inicjowania działań pracodawców na rzecz ochrony zdrowia pracowników i udzielania pomocy w ich realizacji m. in. wdrażania zasad profilaktyki zdrowotnej u pracowników należących do grup szczególnego ryzyka.
Art. 48. ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.3)), określa, że programy zdrowotne mogą opracowywać, wdrażać, realizować i finansować ministrowie, jednostki samorządy terytorialnego lub Fundusz i dotyczą one m.in. ważnych zjawisk epidemiologicznych, istotnych problemów zdrowotnych dotyczących całej lub określonej grupy świadczeniobiorców przy istniejących możliwościach ich eliminowania bądź ograniczania a także wdrożenia nowych procedur medycznych i przedsięwzięć profilaktycznych. W przypadku programów zdrowotnych realizowanych przez inne niż Fundusz podmioty, wyboru realizatora programu zdrowotnego dokonuje się w drodze konkursu ofert, z zastrzeżeniem odrębnych przepisów.
10.
Organy i komórki odpowiedzialne za realizację.
Organy i komórki odpowiedzialne za realizację.
11.
Kontynuacja działań podjętych w Programie.
Kontynuacja działań podjętych w Programie.
______
1) Wysokość środków może ulec zmianie, gdyż budżet na profilaktyczne programy zdrowotne planowany jest na okres jednego roku. Wobec powyższego wysokość środków finansowych przewidzianych do wydatkowania w ramach programu w danym roku uzależniona jest od corocznych decyzji Departamentu Budżetowego Ministerstwa Obrony Narodowej.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 141, poz. 1011, z 2008 r. Nr 220, poz. 1416 i Nr 234, poz. 1570 oraz 2011, Nr 112, poz. 654.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1367, Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22, poz. 120, Nr 26, poz. 157, Nr 38, poz. 299, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 800, Nr 98, poz. 817, Nr 111, poz. 918, Nr 118, poz. 989, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278 i Nr 178, poz. 1374, z 2010 r. Nr 50, poz. 301, Nr 107, poz. 679, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 165, poz. 1116, Nr 182, poz. 1228, Nr 205, poz. 1363, Nr 225, poz. 1465, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1723 i 1725, z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 73, poz. 390, Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 113, poz. 657, Nr 122, poz. 696, Nr 138, poz. 808, Nr 149, poz. 887, Nr 171, poz. 1016, Nr 205, 1203 i Nr 232, poz. 1378 oraz z 2012 r. poz. 123, 1016, 1342 i 1548.
Załącznik Nr 1
PROGRAM PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
Karta Badania Profilaktycznego Układu Krążenia
PROGRAM PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
Karta Badania Profilaktycznego Układu Krążenia
Nazwisko .......................................... Imię .......................................... Płeć - k / m
Miejsce pełnienia służby/rodzaj jednostki wojskowej: ....................................................
stopień wojskowy.........................................................................................................
Miejsce zamieszkania: miasto/wieś
Grupa osobowa:
generał - ,
oficer starszy - ,
oficer młodszy - ,
podoficer - ,
szeregowy zawodowy - ,
Data urodzenia r.......m......d...... PESEL
Wzrost /cm/ ........... Waga/kg/ ...............
Charakter służby/pracy..............................................................................................
Wykształcenie..........................................................................................................
Palenie tytoniu:
nie palę - , palę od 10-20 papierosów dziennie , palę powyżej 20 papierosów dziennie
Mała aktywność fizyczna Tak , Nie
Czy kiedykolwiek miał Pan/i badany poziom cholesterolu? Tak , Nie
Czy kiedykolwiek miał Pan/i badany poziom glukozy Tak , Nie
Czy kiedykolwiek Pana/i ciśnienie tętnicze było wyższe niż 135/85 mmHg Tak , Nie
Czy był Pan/i leczony lub jest obecnie z powodu:
Czy rodzice Pana/i (ojciec poniżej 55 roku lub matka poniżej 65 roku życia)
chorowali na chorobę wieńcową, mieli zawał, udar mózgu lub miażdżycę naczyń obwodowych: Tak , Nie
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach medycznych4)
..................................
data i podpis pacjenta
II.
Wyniki Badań Biochemicznych (wypełnia pielęgniarka)
Ciśnienie tętnicze ........../.........mmHg,
Tętno..........uderzeń/minuta,
Obwód pasa (P) - ............cm, wskaźnik BMI - ............
Poziom cholesterolu całkowitego.............., LDL - ...........HDL -............
Trójglicerydów............ (w mg/dl), Poziom glukozy w surowicy ............./mg/dl
III.
Ocena ryzyka chorób układu krążenia (wypełnia lekarz profilaktyk)
Rozpoznana choroba serca / naczyń
......................................................................................................................................
Liczba czynników ryzyka
......................................................................................................................................
Globalne ryzyko rozwoju chorób układu krążenia:
ŁAGODNE | ŚREDNIE | DUŻE |
IV.
Zalecenia dla pacjenta (wypełnia lekarz profilaktyk)
pacjent skierowany na edukację,
pacjent skierowany na dalszą diagnostykę.
Data badania: ............................
pieczątka i podpis lekarza
V.
Edukację przeprowadzono dnia ...............................
Edukacja dotyczyła:
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
................................................. .................................................
podpis pielęgniarki podpis pacjenta
______
4) Przetwarzanie jest prowadzone w celu ochrony stanu zdrowia, świadczenia usług medycznych lub leczenia pacjentów przez osoby trudniące się zawodowo leczeniem lub świadczeniem innych usług medycznych, zarządzania udzielaniem usług medycznych i są stworzone pełne gwarancje ochrony danych osobowych
Załącznik Nr 2
Informacja o kryteriach czynników ryzyka chorób układu krążenia:
Informacja o kryteriach czynników ryzyka chorób układu krążenia:
Określić czas pełnienia służby wojskowej lub pracy w MON oraz migracje z tym związane.
Określić rodzaj pełnionej służby (marynarze, piloci, saperzy, wojska specjalne, inne, pracownik wojska itp.)
Określić charakter wykonywanych obowiązków służbowych - jednostka liniowa, podejmowanie decyzji, służba sztab, obowiązki poza granicami kraju, planowanie, medycyna.
Jak często zmieniało się miejsce stałego pobytu związanego ze służbą wojskową lub pracą w MON?
Palenie tytoniu: powyżej 1 papierosa dziennie. Ocena w paczko-latach. Przez ile palił. Jeśli przerwał dawniej niż 10 lat przed badaniem proszę o zaznaczenie jako nie palący.
Nadciśnienie tętnicze: RRs ≥ 140 mmHg i / lub RRs ≥ 90 mmHg w dwóch niezależnych pomiarach oraz pacjenci leczeni z powodu nadciśnienia tętniczego
Zaburzenia lipidowe: stężenie cholesterolu całkowitego TC ≥ 200 mg/dl, LDL ≥ 100 mg/dl, HDL < 40 mg/dl, trójglicerydy TG ≥ 180 mg/dl (≥ 150 mg/dl u chorych na cukrzycę)
Cukrzyca: glikemia na czczo ≥ 126 mg/dl lub w przygodnym pomiarze ≥ 200 mg/dl, oraz pacjenci leczeni z powodu cukrzycy
Otyłość: wskaźnik masy ciała - BMI ≥ 30 kg/m2
Mała aktywność fizyczna: aktywność ruchowa (np. spacery, marsze, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, aerobik) rzadziej niż 3 razy w tygodniu po 30 minut
Obciążający wywiad rodzinny: występowanie choroby wieńcowej lub innej choroby naczyń o etiologii miażdżycowej u rodziców lub rodzeństwa, u mężczyzn przed 55 roku życia, u kobiet przed 65 roku życia.
Pytania obiektywizujące ocenę czynników ryzyka:
Palenie tytoniu:
Jeśli padnie odpowiedź: "Tak" > Pytanie 2:
Aktywność fizyczna:
Jeśli padnie odpowiedź: "Tak" > pytanie 2:
Obciążający wywiad rodzinny:
Jeśli padnie odpowiedź: "Tak" > pytanie 2:
Podział na kategorie ryzyka chorób układu krążenia
Chorych dzielimy na 3 grupy wg systemu oceny pacjenta skali SCORE (Załącznik Nr 3). Grupa zieloną stanowią żołnierze z ryzykiem sercowo-naczyniowym mniejszym od 2%.
Grupa żółta to żołnierze z ryzykiem na poziomie od 2% i nie większym niż 5% wg SCORE.
Do grupy czerwonej należy zakwalifikować chorych z ryzykiem zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych na poziomie 5% i większym lub z rozpoznaną chorobą układu krążenia (nie dotyczy nadciśnienia tętniczego), cukrzycą t.2 lub cukrzycą t. 1 z mikroalbuminurią oraz u chorych ze znacznie nasilonym 1 czynnikiem ryzyka wg SCORE.
Dla osób poniżej 40 roku życia należy zastosować tabelę ryzyka względnego (Załącznik nr 4). Uzyskany wynik zostaje zapisany w Karcie Badania Profilaktycznego Układu Krążenia (Załącznik nr 1).
Załącznik Nr 3
Tabela ryzyka SCORE Europejskich Zaleceń dotyczących Prewencji Chorób Układu Sercowo-naczyniowego opracowanych przez Grupę Roboczą do spraw Prewencji Chorób Sercowo-Naczyniowych w Praktyce Klinicznej Trzeciego Połączonego Komitetu Towarzystw Europejskich.
Tabela ryzyka SCORE Europejskich Zaleceń dotyczących Prewencji Chorób Układu Sercowo-naczyniowego opracowanych przez Grupę Roboczą do spraw Prewencji Chorób Sercowo-Naczyniowych w Praktyce Klinicznej Trzeciego Połączonego Komitetu Towarzystw Europejskich.
Załącznik Nr 4
Tabela ryzyka względnego dla osób poniżej 40 roku życia wg Europejskich Zaleceń dotyczących Prewencji Chorób Układu Sercowo-naczyniowego opracowanych przez Grupę Roboczą do spraw Prewencji Chorób Sercowo-Naczyniowych w Praktyce Klinicznej Trzeciego Połączonego Komitetu Towarzystw Europejskich.
Tabela ryzyka względnego dla osób poniżej 40 roku życia wg Europejskich Zaleceń dotyczących Prewencji Chorób Układu Sercowo-naczyniowego opracowanych przez Grupę Roboczą do spraw Prewencji Chorób Sercowo-Naczyniowych w Praktyce Klinicznej Trzeciego Połączonego Komitetu Towarzystw Europejskich.